Voorspelling van cognitieve achteruitgang bij vroege Alzheimer: nieuwe inzichten en mogelijke medicinale vertraging

AmsterdamEen recente studie onderzocht hoe snel mensen in de vroege stadia van de ziekte van Alzheimer hun geheugen en denkvermogen kunnen verliezen. De resultaten werden gepubliceerd in de editie van 10 juli 2024 van Neurology. Daarnaast werd gekeken of nieuw goedgekeurde Alzheimer-medicijnen deze achteruitgang kunnen vertragen.

Onderzoeksteam van Amsterdam UMC voorspelt cognitieve achteruitgang

Onderzoekers van het Amsterdam UMC, onder leiding van Dr. Pieter J. van der Veere, hebben modellen ontwikkeld om cognitieve achteruitgang te voorspellen. Deze modellen werden getest met gegevens van 961 mensen, met een gemiddelde leeftijd van 65 jaar. Van deze groep hadden 310 mensen milde cognitieve stoornissen en 651 milde dementie. Alle deelnemers vertoonden amyloïde-bèta plaques in hun hersenen, een vroeg teken van de ziekte van Alzheimer waarop nieuwe behandelingen zich richten.

Belangrijkste bevindingen van de studie:

• Deelgenomen door 961 mensen
• Gemiddelde leeftijd: 65 jaar
• Degenen met milde cognitieve stoornissen (310) en milde dementie (651)
• Meting: Cognitieve testscores variërend van 0 tot 30

De testresultaten helpen de ernst van dementie te categoriseren. De scores variëren van 0 tot 30, met de volgende indeling:

• 25 en hoger: Geen dementie
• 21 tot 24: Lichte dementie
• 10 tot 20: Matige dementie
• Lager dan 10: Ernstige dementie

In het onderzoek zagen mensen met milde cognitieve problemen hun scores dalen van 26,4 naar 21,0 over een periode van vijf jaar. Degenen met lichte dementie hadden een nog grotere achteruitgang, van 22,4 naar 7,8 in dezelfde periode. De modellen die werden gebruikt om deze achteruitgang te voorspellen waren redelijk nauwkeurig, maar toonden enkele verschillen. Bij de helft van de mensen met milde cognitieve problemen lagen de voorspelde en daadwerkelijke scores binnen twee punten van elkaar. Voor degenen met lichte dementie lag het verschil bij de helft van de deelnemers binnen drie punten.

Lees ook:

Vandaag · 02:10

Zwangerschap: gezondheid en gewicht wereldwijd in verband gebracht

Iemand met milde cognitieve stoornissen die begint met een testscore van 28 zou in zes jaar tijd een matige vorm van dementie (score van 20) kunnen bereiken. Met een medicijn dat de achteruitgang met 30% vertraagt, zouden zij dit stadium mogelijk in 8,6 jaar bereiken. Een ander voorbeeld toont aan dat iemand met milde dementie die start met een score van 21, kan dalen naar een score van 15 in 2,3 jaar, of in 3,3 jaar als zij de behandeling volgen.

Het onderzoek heeft als doel mensen meer inzicht te geven in hoe Alzheimer vordert. Dr. van der Veere gaf aan dat patiënten en hun verzorgers vaak vragen hoe lang ze dagelijkse taken zoals autorijden of hobby's uitoefenen kunnen volhouden. Hoewel de modellen nuttige inzichten bieden, zijn ze nog niet geavanceerd genoeg om de impact op specifieke dagelijkse activiteiten te voorspellen.

Een zwakte van het onderzoek was dat de cognitieve tests op verschillende tijdstippen werden afgenomen. Scores kunnen lager uitvallen als de tests later op de dag worden afgenomen wanneer de deelnemers vermoeid zijn. Ondanks deze kwestie leveren de modellen nog steeds bruikbare voorspellingen die artsen kunnen helpen beter advies te geven aan patiënten en hun families.

Het onderzoek werd gefinancierd door Eisai, ZonMW en Health Holland, Topsector Life Sciences & Health.

Deze studie is van groot belang. Ze stelt ons in staat te voorspellen hoe de ziekte van Alzheimer zich ontwikkelt en hoe behandelingen het verloop kunnen beïnvloeden. Hierdoor krijgen families meer tijd om zich voor te bereiden en aan te passen, wat een enorme impact op hun leven heeft.