Mensen: bevorderaars en ontwrichters van biodiversiteit door de geschiedenis heen

AmsterdamMensen beïnvloeden de vegetatie al duizenden jaren en dragen soms bij aan de biodiversiteit. Recent onderzoek van de Universiteit van York onderzocht deze complexe relatie. Wetenschappers analyseerden een mondiale pollendataset om plantengemeenschappen van 12.000 jaar geleden tot de Industriële Revolutie te bestuderen. Ze ontdekten dat menselijk landgebruik meestal de veranderingen in plantengemeenschappen versnelde.

Uit de resultaten bleek dat planten en dieren op diverse locaties verschillend reageerden.

• In het noordelijk halfrond is de plantendiversiteit vaak toegenomen door menselijke activiteiten.
• In Afrika, Zuid-Amerika en delen van Noord-Amerika leidde menselijk grondgebruik vaak tot afname van plantendiversiteit.
• In gebieden met beperkte menselijke landgebruik nam de plantendiversiteit doorgaans toe.

Jonathan Gordon, een onderzoeker aan de Universiteit van York, leidde de studie. Hij verklaarde dat hoewel menselijke activiteiten vaak de schuld krijgen van het verminderen van biodiversiteit, dit slechts een deel van het verhaal is. Door de tijd heen hebben mensen lokaal en regionaal de biodiversiteit in veel gebieden juist vergroot.

In de bossen van het noordelijk halfrond heeft landbouw en bosbouw de plantendiversiteit verhoogd door het gedeeltelijk vrijmaken van land voor dieren, gewassen en woningen, wat ruimte creëerde voor lichtminnende planten. Gordon merkte op dat het in open graslanden en savannes moeilijker is om de plantendiversiteit te verhogen door bomen toe te voegen, dan door ze te verwijderen in bossen. Daarom nam de biodiversiteit in deze gebieden alleen toe wanneer menselijk landgebruik minder intensief was.

Lees ook:

Vandaag · 20:14

Planten als biofabrieken voor energierijke supplementen

Volgens het onderzoek zouden natuurbehoudsbeleid moeten overwegen hoe mensen al duizenden jaren met ecosystemen omgaan. Dit kan leiden tot betere strategieën om het milieu te beschermen. Professor Chris Thomas van het Leverhulme Centre stelde dat velen denken dat het verwijderen van menselijke invloed de natuur zal helpen. Maar op veel plaatsen profiteert de biodiversiteit juist van de langdurige menselijke beheersing van het milieu.

In Europa zorgde traditionele laag-intensieve landbouw vroeger voor een toename van biodiversiteit. Het herintroduceren van deze oude landbouwmethoden op plekken waar ze zijn gestopt, zou de inspanningen voor natuurbehoud kunnen ondersteunen. In plaats van menselijke invloed volledig te verwijderen, kan het beter zijn om historische menselijke praktijken toe te passen binnen verschillende ecologische systemen.

Deze studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Ecology and Evolution, biedt nieuwe inzichten die gangbare opvattingen over de invloed van mensen op biodiversiteit ter discussie stellen.