Unieke 'tuinsproeier'-achtige straal ontdekt bij neutronenster door astronomen van de Universiteit van Oxford

AmsterdamAstronomen van de Universiteit van Oxford hebben voor het eerst een neutronenster met een unieke straalstroom waargenomen. Met behulp van de MeerKAT-radiotelescoop in Zuid-Afrika hebben ze gedetailleerde en hoog-resolutiebeelden vastgelegd van Circinus X-1, een binair systeem op meer dan 30.000 lichtjaar van de aarde. Dit systeem bevat een neutronenster die is ontstaan toen een superreuzenster duizenden jaren geleden instortte. De beelden tonen een S-vormige straalstroom, een structuur die eerder alleen bij zwarte gaten is waargenomen.

De belangrijkste bevindingen van de ontdekking zijn:

• De straal verandert van richting door het wiebelen van de accretieschijf, een verschijnsel dat precessie wordt genoemd.
• De accretieschijf van de neutronenster onttrekt gas van de begeleidende ster, waardoor een schijf van heet gas ontstaat die naar de neutronenster toe spiralt.
• Dit proces genereert elke seconde meer energie dan een miljoen zonnen.
• De stralen zijn smalle bundels materiaal die zich bijna met de lichtsnelheid voortbewegen.

Een fascinerend aspect van deze ontdekking is de S-vorm van de straal, veroorzaakt door precessie. Precessie is eerder waargenomen bij zwarte gaten, maar nog nooit bij een neutronenster totdat nu. Deze ontdekking verschaft ons nieuwe inzichten in de complexe fysica die betrokken is bij het lanceren van stralen, wat nog altijd niet volledig wordt begrepen.

De ontdekking van deze schokken toont aan dat de straalstroom van de neutronenster van positie verandert. Door te onderzoeken hoe snel ze zich verplaatsen, kunnen we beter begrijpen waaruit de straalstroom bestaat. Volgens Cowie zorgen deze schokgolven ervoor dat deeltjes versnellen, waardoor er hogesnelheidskosmische stralen ontstaan.

Lees ook:

Vandaag · 02:10

Zwangerschap: gezondheid en gewicht wereldwijd in verband gebracht

Circinus X-1 wordt al meer dan 50 jaar bestudeerd en behoort tot de helderste röntgenbronnen aan de hemel. Hoewel er al veel onderzoek is gedaan, blijven veel van zijn gedragingen ondoorgrondelijk. Deze nieuwe ontdekking helpt ons dit complexe systeem beter te begrijpen en draagt bij aan het onderzoek van de afgelopen decennia.

Het onderzoek maakte deel uit van de X-KAT en ThunderKAT projecten waarbij gebruik werd gemaakt van de Meerkat-telescoop, beheerd door de Zuid-Afrikaanse Radio Sterrenwacht (SARAO). De studie maakte gebruik van de nieuwe S-band ontvangers van het Max-Planck-Instituut (MPG).

Het team blijft de jets observeren om te zien of ze in de loop van de tijd veranderen, zoals voorspeld. Dit zal ons begrip van dit complexe en raadselachtige object verbeteren.

De ontdekking van de S-vormige straal van een neutronenster is van groot belang omdat het nieuwe inzichten biedt in de werking van deze objecten. Hoewel er nog veel te onderzoeken valt, vormt deze vondst een belangrijke stap in de studie van neutronensterren en de wetenschap van hoge-energie verschijnselen in de ruimte.