James Webb-telescoop onthult kosmisch vraagteken door zeldzame gravitatielens van verstoorde sterrenstelsels

AmsterdamAstronomen die de James Webb-ruimtetelescoop gebruiken, hebben een sterrenstelsel ontdekt dat de vorm van een vraagteken heeft. Dit komt door een zeldzame uitlijning van sterrenstelsels en toont aan hoe krachtig de Webb-telescoop is.

Zwaartekrachtlenzen treden op wanneer een grote cluster sterrenstelsels de ruimtetijd vervormt, waardoor verre sterrenstelsels dichterbij en duidelijker lijken. De cluster MACS-J0417.5-1154 laat dit hier zien en onthult details die we normaal niet zouden kunnen waarnemen.

Belangrijke Waarnemingen: Een stoffige rode melkweg is waargenomen in interactie met een eerder door Hubble gedetecteerde spiraalvormige melkweg. Een andere, niet-gerelateerde melkweg bevindt zich in de buurt. Deze formatie, bekend als een hyperbolische umbilicuscirkelvormige lensconfiguratie, is zeldzaam en opmerkelijk.

Deze waarnemingen zijn om een paar redenen belangrijk. Ze laten zien hoe de omstandigheden waren toen de stervorming in het heelal het hoogst was, ongeveer 7 miljard jaar geleden. De vergelijkbare grootte van deze sterrenstelsels met de Melkweg helpt wetenschappers te begrijpen hoe ons sterrenstelsel er toen mogelijk uitzag. Dit helpt ons om te begrijpen hoe sterrenstelsels in de loop van de tijd veranderen.

De Near-Infrared Imager and Slitless Spectrograph (NIRISS) op de Webb-telescoop heeft aangetoond dat hij gebieden kan ontdekken waar sterren worden gevormd in sterrenstelsels die miljarden lichtjaren ver weg zijn. Dit helpt ons meer te leren over stervorming in sterrenstelsels. Gegevens van de Webb- en Hubble-telescopen bevestigen dat een stoffig rood sterrenstelsel en een spiraalstelsel zich op dezelfde afstand bevinden en waarschijnlijk beginnen te interageren. Deze interactie kan leiden tot de vorming van nieuwe sterren doordat gas van beide sterrenstelsels met elkaar botst.

Astronomen hebben actieve stervorming waargenomen in verschillende kleine gebieden binnen beide sterrenstelsels. Dit komt waarschijnlijk door hun interactie. Verrassend genoeg lijkt geen van beide sterrenstelsels sterk verstoord te zijn, wat aangeeft dat we de vroege stadia van hun interactie zien. Dergelijke interacties zijn vaak in het universum en kunnen uiteindelijk leiden tot de vorming van grotere sterrenstelsels.

Webb’s waarnemingen helpen ons de vroege jaren van sterrenstelsels in detail te bestuderen. Dit onderzoek versterkt ons begrip van hoe sterren en sterrenstelsels ontstaan en zich ontwikkelen in de loop van de tijd. Het laat zien hoe moderne telescopen nieuwe informatie over de ruimte bieden, voortbouwend op wat eerdere instrumenten zoals de Hubble hebben bereikt.