Tegenslagen in de vroege jeugd verkorten de levensduur van marmotten, zelfs met positieve ervaringen later

AmsterdamRecent onderzoek door biologen van UCLA toont aan dat uitdagingen vroeg in het leven zowel mensen als wilde dieren beïnvloeden. Voor geelbuikmarmotten leiden moeilijke omstandigheden in hun vroege jaren tot een korter leven, net als bij mensen. Wetenschappers hebben de eerste cumulatieve tegenslagindex (CAI) voor deze marmotten ontwikkeld, gebaseerd op meer dan zestig jaar aan gegevens van het Rocky Mountain Biological Laboratory in Colorado. Deze index meet hoe verschillende stressfactoren in hun jeugd hun overlevingskansen beïnvloeden.

Onderzoekers ontdekten de belangrijkste factoren van tegenspoed.

• Verlate start van het groeiseizoen
• Zomerdroogte
• Veel roofdieren
• Grote worpen
• Mannelijk-georiënteerde worpen
• Late spenen
• Slechte conditie van moeder
• Veel stress voor moeder
• Verlies van moeder

Onderzoekers gebruikten computermodellen om verschillende niveaus van ontbering te bestuderen: standaard, mild, matig en acuut. Uit de resultaten bleek dat matige ontbering de overlevingskansen van pups met 30% verminderde, en acute ontbering ze met 40% deed afnemen. Ontberingen vroeg in het leven verdrievoudigden het risico op een kortere levensverwachting, zelfs als er later positieve ervaringen waren.

De rol van specifieke stressfactoren was bijzonder interessant. Een late start van het groeiseizoen verminderde voorspelbaar de overlevingskansen, maar zomerdroogtes verhoogden verrassend genoeg in de meeste gevallen juist de overleving. Dit zou kunnen komen doordat droogteomstandigheden overlevingsmechanismen activeren, zoals minder concurrentie om hulpbronnen. Daarentegen verminderde het verliezen van een moeder de overleving sterk, wat benadrukt hoe belangrijk moederlijke zorg is, zelfs na het spenen.

Natuurbescherming staat voor grote uitdagingen. Marmotten hebben het moeilijker in laaggelegen gebieden, dus we moeten ons misschien meer op deze plekken richten. Het is ook waarschijnlijk belangrijker om ervoor te zorgen dat moeder marmotten gezond blijven en overleven dan om ons te richten op roofdieren of zomerse droogten.

Uit dit onderzoek blijkt dat de CAI een waardevol instrument is om te begrijpen hoe vroege levensstress wilde dieren op de lange termijn beïnvloedt. Het onderstreept ook het belang van uitgebreide conserveringsplannen die rekening houden met meerdere stressfactoren. De bevindingen adviseren onderzoekers en natuurbeschermers zich te richten op het verminderen van moederverlies en slechte moedergezondheid om marmotten te helpen overleven en langer te leven. Deze aanpak zou ook effectief kunnen zijn voor andere soorten, wat zou leiden tot bredere conserveringsinspanningen.