Rookwervels van bosbranden: onverwachte invloeden op de ozonlaag onthuld

AmsterdamWetenschappers uit China, Duitsland en de VS hebben een onverwachte link ontdekt tussen grote natuurbranden en de ozonlaag. Met behulp van satellietgegevens en modellen identificeerden ze een nieuw fenomeen genaamd de rookgeladen vortex (SCV). Deze vortex kan de hoeveelheid aerosolen in de middenstratosfeer van het zuidelijk halfrond bijna verdubbelen, en zulke natuurbranden kunnen de ozonlaag op verschillende hoogten beïnvloeden.

Belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn:

• Rookgevulde wervels stijgen tot een hoogte van 35 kilometer.
• De aerosolen uit deze wervels zorgen voor zowel afname als toename van ozon.
• Deze effecten zijn vooral zichtbaar na grote bosbranden.

Een studie in Science Advances onthulde dat de Australische bosbranden van 2019/20 onverwachte effecten op de stratosfeer hadden, die aanvankelijk niet zichtbaar waren. De onderzoekers waren verheugd over deze verrassende ontdekking.

Prof. Hang Su van het Instituut voor Atmosferische Fysica aan de Chinese Academie van Wetenschappen legde uit dat speciale luchtwervelingen rook van natuurbranden tot wel 35 kilometer de stratosfeer in kunnen dragen. Dit verhoogt de hoeveelheid aerosolen in de stratosfeer, wat chemische reacties veroorzaakt die de ozonlaag beïnvloeden.

Het Montreal Protocol heeft de hoeveelheid stoffen die schadelijk zijn voor de ozonlaag aanzienlijk verminderd. Dankzij deze wereldwijde overeenkomst is de ozonlaag de afgelopen decennia aan het herstellen. Een stabiele ozonlaag is cruciaal, omdat deze het leven op Aarde beschermt tegen gevaarlijke UV-straling.

Lees ook:

Vandaag · 09:53

Ontcijferde voornaamwoorden: hersenen onthullen rol van geheugen

De Australische bosbranden van 2019/20 zorgden voor veel kleine deeltjes in de lucht. Deze deeltjes kunnen invloed hebben op ons klimaat, onze gezondheid en de samenstelling van de atmosfeer.

Prof. Yafang Cheng van het Max Planck Instituut voor Chemie benadrukte het belang van deze ontdekking. Hij legde uit dat rook van natuurbranden absorberende aerosolen bevat die grote, rookgevulde wervelpatronen kunnen vormen. Deze patronen kunnen de luchtbeweging in de stratosfeer veranderen en maandenlang blijven bestaan. Ze hebben de capaciteit om deze deeltjes hoog de stratosfeer in te dragen en de ozonlaag op verschillende hoogtes te beïnvloeden.

Dr. Chaoqun Ma, een postdoctoraal onderzoeker bij MPIC, legde de bredere effecten uit. Hij merkte op dat natuurbranden, aangewakkerd door klimaatverandering, de dynamiek en chemie van de stratosfeer aanzienlijk kunnen beïnvloeden.

Deze studie toont aan hoe natuurlijke gebeurtenissen onze atmosfeer beïnvloeden. Het benadrukt de noodzaak van voortdurende observatie en onderzoek. De bevindingen wijzen erop dat frequentere bosbranden de ozonlaag vaker kunnen beschadigen. Dit vormt een nieuwe bedreiging voor de stabiliteit van deze belangrijke atmosfeerlaag.