Nieuwe studie: Wolharige mammoeten op Wrangel-eiland stierven uit door toeval, niet door inteelt

AmsterdamDe laatste groep wolharige mammoeten leefde ongeveer 10.000 jaar geleden op het eiland Wrangel, nabij Siberië. Door de stijgende zeespiegel raakte het eiland gescheiden van het vasteland, waardoor er een kleine, unieke populatie ontstond. Deze populatie begon met niet meer dan acht mammoeten. In de loop van twintig generaties groeide de groep tot 200-300 mammoeten en bleef 6.000 jaar bestaan.

Een recent onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Cell toont aan dat mammoeten inderdaad inteelt kenden en een lage genetische diversiteit hadden, maar dat dit niet de hoofdoorzaak was van hun uitsterven. Hoofdonderzoeker Love Dalén, een expert in evolutionaire genetica aan het Centrum voor Paleogenetica, suggereert dat hun uitsterven eerder werd veroorzaakt door een willekeurige gebeurtenis dan genetische problemen. Belangrijke bevindingen uit het onderzoek zijn onder andere:

• De mammoeten op Wrangel Island vertoonden tekenen van inteelt en lage genetische diversiteit.
• Ze stamden af van een kleine groep maar groeiden gestaag over 20 generaties.
• De genetische diversiteit bleef laag maar stabiel gedurende 6.000 jaar.
• Schadelijke mutaties werden geleidelijk verwijderd, maar licht schadelijke mutaties stapelden zich in de loop der tijd op.

Het onderzoeksteam bestudeerde het DNA van 21 wolharige mammoeten. Veertien daarvan kwamen van Wrangel Island en zeven waren afkomstig van mammoeten die op het vasteland leefden voordat ze geïsoleerd raakten. Deze monsters beslaan de laatste 50.000 jaar van hun geschiedenis, wat een volledig beeld geeft van hoe hun genen in de loop der tijd veranderden.

De genomen van de eilandmammoeten vertoonden minder variatie in de genen die nodig zijn voor de immuunrespons in vergelijking met hun verwanten op het vasteland. Ondanks dit genetische probleem bleef de populatie van de mammoeten op het eiland Wrangel redelijk stabiel totdat ze plotseling uitstierf.

Lees ook:

Vandaag · 15:52

Stadsuitbreiding: waterkwaliteitscompensaties beschermen koraalriffen

Marianne Dehasque, hoofdauteur van het onderzoek, zegt dat hun studie kan bijdragen aan de bescherming van bedreigde dieren. Ze legt uit dat het bestuderen van mammoeten inzicht geeft in wat er gebeurt met genen wanneer een diersoort een zeer kleine populatie krijgt. Deze informatie is cruciaal voor het beheer van bedreigde diersoorten vandaag de dag.

Uit de studie bleek dat de genetische diversiteit van de mammoetpopulatie geleidelijk afnam. Dit duidt erop dat hun populatiegrootte stabiel bleef totdat ze uitstierven. Schadelijke mutaties verdwenen, maar minder schadelijke mutaties hoopten zich op totdat de populatie uitstierf.

Het onderzoek toonde aan dat genetische monitoring van essentieel belang is bij natuurbeschermingsprogramma's. Alleen het aantal dieren vergroten is niet voldoende. Regelmatige genetische controles zijn nodig omdat genetische problemen duizenden jaren kunnen voortduren. Dehasque benadrukte dat we, om uitsterven te voorkomen, de genetica van populaties moeten blijven controleren, zelfs nadat hun aantallen zijn toegenomen.

Dit onderzoek naar het DNA van wollige mammoeten biedt waardevolle informatie over veranderingen in hun populatie en kan bijdragen aan hedendaags natuurbehoud. Het uitsterven van mammoeten op Wrangel-eiland onderstreept het belang van genetische diversiteit en het regelmatig monitoren van soorten.