Nieuwe wet Zuid-Soedan verhoogt bezorgdheid over willekeurige detentie

AmsterdamWesterse diplomaten maken zich zorgen over een nieuwe veiligheidswet in Zuid-Soedan. Volgens de wet kan de overheid mensen zonder bevel in hechtenis nemen. Mathew Miller van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukt dat het essentieel is dat mensen vrij hun mening kunnen uiten zonder angst.

De wet veroorzaakt zelfs binnen lokale politieke groeperingen discussies. Oppositiegroepen, die geen deel uitmaakten van het vredesakkoord van 2018 dat een einde maakte aan een vijf jaar durende burgeroorlog, laten zich bijzonder luid horen. Deze oorlog veroorzaakte bijna 400.000 doden. Het aannemen van deze wet zou de politieke en maatschappelijke ruimte nog verder kunnen verkleinen.

Belangrijke zorgen over het wetsvoorstel zijn:

• Arrestaties zonder bevel door veiligheidsdiensten
• Mogelijke beperking van politieke en burgerlijke vrijheden
• Mensenrechtenschendingen door veiligheidsdiensten

Yasmin Sooka, hoofd van de VN-Mensenrechtencommissie in Zuid-Soedan, vindt dat de wet moet worden verbeterd. Ze stelt dat deze moet overeenkomen met de belofte van de regering om de arrestatiebevoegdheden van veiligheidsinstanties, die vaak worden misbruikt, in te trekken.

Uit de rapporten van de Commissie blijkt dat de Zuid-Soedanese veiligheidstroepen vaak mensenrechten schenden. Veel mensen worden illegaal vastgehouden en regelmatig gemarteld, en sommigen overlijden zelfs.

Zuid-Soedan bereidt zich voor op zijn eerste verkiezingen sinds de onafhankelijkheid. Barney Afako, lid van de VN-commissie, benadrukt dat mensen zonder angst gebruik moeten kunnen maken van hun burger- en politieke rechten.

In februari ondertekende Zuid-Soedan een overeenkomst die arrestaties of detenties zonder reden verbiedt. Daarnaast verplicht de overeenkomst dat gedetineerden snel voor een rechter moeten verschijnen. Desondanks blijft het rechtssysteem van Zuid-Soedan zwak.

Carlos Castresana Fernández, een andere VN-functionaris, wijst op verschillende problemen in de Zuid-Soedanese rechtbanken:

• De rechtbanken missen onafhankelijkheid
• Ze zijn onderbemand
• Ze hebben moeite om burgers te beschermen tegen willekeurige detenties

Ik maak me zorgen over de gevolgen van het wetsvoorstel. Als veiligheidstroepen zonder huiszoekingsbevelen mensen kunnen arresteren, kunnen de mensenrechten verslechteren. De rechtbanken in Zuid-Soedan zijn niet sterk genoeg om dit te voorkomen.

Dit wetsvoorstel kan schadelijk zijn voor een land dat net een burgeroorlog heeft beëindigd. De overheid zou politieke stabiliteit moeten nastreven door oppositiepartijen de ruimte te geven om vrij te opereren zonder angst voor bedreigingen of onrechtmatige arrestaties.

Deze wet baart zorgen vanwege de eerdere schendingen van mensenrechten door veiligheidsdiensten. Het parlement moet luisteren naar internationale organisaties en de noodzakelijke aanpassingen doorvoeren.

Zuid-Soedan kan het goede voorbeeld geven door de vrijheden van zijn burgers te beschermen. Dit wetsvoorstel helpt daar momenteel niet bij. De overheid moet snel en zorgvuldig handelen om een rechtvaardige en vrije omgeving voor iedereen te waarborgen, vooral met de komende verkiezingen in zicht.