Meteorietimpact bevestigd als hoofdschuldige voor uitsterven dinosauriërs, vulkaanuitbarstingen uitgesloten als oorzaak
AmsterdamWetenschappers hebben lang gediscussieerd over waarom dinosaurussen zijn uitgestorven en overwegen vaak twee hoofdideeën: grote vulkaanuitbarstingen of de inslag van een meteoriet. Nieuw onderzoek van experts aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Manchester biedt meer inzicht in dit onderwerp. Door oude plantenresten te bestuderen, onderzochten zij de wereldwijde temperaturen uit de tijd dat de dinosaurussen verdwenen. Hun resultaten tonen aan dat de meteorietinslag de belangrijkste oorzaak was van de uitsterving, terwijl vulkanische activiteit in India weinig effect had en veel eerder plaatsvond dan voorheen gedacht.
Belangrijke bevindingen uit het onderzoek zijn onder andere:
- Vulkanische uitbarstingen vonden ongeveer 30.000 jaar voor de meteorietinslag plaats.
- Deze vulkanische activiteit zorgde tijdelijk voor een daling van de wereldwijde temperaturen met 5° Celsius.
- De aardse temperaturen stabiliseerden zich 20.000 jaar voor de inslag van de meteoriet.
- De meteoriet veroorzaakte een reeks verwoestende gebeurtenissen die tot de massale uitsterving leidden.
Moleculen uit bacteriën in oud veen werden door wetenschappers gebruikt om historische temperatuursveranderingen te onderzoeken. Dankzij deze methode konden ze een tijdlijn van temperaturen samenstellen die de milieuomstandigheden toonde vóór een massa-extinctiegebeurtenis. Ze ontdekten dat zwavelemissies van vulkanen de aarde aanvankelijk afkoelden, maar dat vulkanisch koolstofdioxide de temperatuur uiteindelijk herstelde naar de oorspronkelijke staat van voor de uitbarstingen. Uit het onderzoek bleek dat deze temperatuurveranderingen als gevolg van vulkanische activiteit van korte duur waren en op zichzelf de massa-extinctie niet veroorzaakten.
De inslag van de Chicxulub-meteoriet had directe en verwoestende gevolgen. Vermoedelijk veroorzaakte het branden, enorme tsunami's en ingrijpende klimaatveranderingen. Deze barre omstandigheden gingen gepaard met een lange periode van weinig zonlicht, waardoor planten geen voedsel meer konden produceren via fotosynthese. Hierdoor stortte de plantengroei in, wat leidde tot het ineenstorten van ecosystemen die de dinosauriërs in stand hielden.
Deze studie beschrijft de oorzaken van de uitsterving van dinosaurussen en laat zien hoe gebeurtenissen vanuit de ruimte een grote impact op de aarde kunnen hebben. Door te leren van deze historische gebeurtenissen kunnen wetenschappers beter begrip ontwikkelen voor mogelijke toekomstige gevaren en hun inzicht in de klimaat- en levensgeschiedenis van de aarde verdiepen. Naarmate ze het bewijsmateriaal verder onderzoeken, kunnen onderzoekers voortdurend meer leren over de complexe omgeving van de aarde.
De studie is hier gepubliceerd:
http://dx.doi.org/10.1126/sciadv.ado5478en de officiële citatie - inclusief auteurs en tijdschrift - is
Lauren K. O’Connor, Rhodri M. Jerrett, Gregory D. Price, Tyler R. Lyson, Sabine K. Lengger, Francien Peterse, Bart E. van Dongen. Terrestrial evidence for volcanogenic sulfate-driven cooling event ~30 kyr before the Cretaceous–Paleogene mass extinction. Science Advances, 2024; 10 (51) DOI: 10.1126/sciadv.ado5478Deel dit artikel