Fermi-telescoop ontdekt unieke eigenschap in recordbrekende gammaflits BOAT

AmsterdamIn oktober 2022 zagen astronomen de helderste gammastraaluitbarsting (GRB) ooit geregistreerd, genaamd de BOAT (brightest-of-all-time). Dit fenomeen verraste wetenschappers wereldwijd. Nu onthult nieuwe data van NASA’s Fermi Gamma-ray Space Telescope een uniek detail dat in de afgelopen 50 jaar van GRB-onderzoek nog nooit is waargenomen.

Dit is wat we weten:

• De BOAT, officieel bekend als GRB 221009A, vond plaats op 9 oktober 2022.
• Fermi's Gamma-ray Burst Monitor merkte enkele minuten na de uitbarsting een ongebruikelijke energiepiek op.

Gammaflitsen (GRBs) zijn de krachtigste explosies in het universum. Ze zenden grote hoeveelheden gamma-straling uit, het meest energierijke type licht. Dit specifieke geval, genaamd BOAT, was zo intens dat het de gamma-detectoren op satellieten, waaronder die van de Fermi ruimtesonde, overbelastte. Wetenschappers gebruikten gereconstrueerde data om vast te stellen dat deze gammaflits waarschijnlijk de helderste was die de aarde in de afgelopen 10.000 jaar heeft bereikt.

Lees ook:

Vandaag · 12:41

Volwassen chimpansees spelen om samenwerking binnen de groep te verbeteren: ontdekkingen transformeren ons inzicht.

Ongeveer vijf minuten na de eerste uitbarsting zag de Fermi-telescoop een specifieke vorm van lichtemissie. Deze emissie duurde ongeveer 40 seconden en bereikte een piekenergie van circa 12 miljoen elektronvolt, terwijl de energie van zichtbaar licht tussen de 2 en 3 elektronvolt ligt.

Het unieke energiepatroon in de GRB-straal geeft aanwijzingen over de interne gebeurtenissen. De gedetecteerde straling komt waarschijnlijk van botsende elektronen en positronen die elkaar vernietigen, wat gamma-stralen produceert. Door de hoge snelheid van de straal, bijna de lichtsnelheid, verschuift deze straling naar veel hogere energieën.

De Fermi Gamma-ray Space Telescope is een initiatief waarbij NASA, het Amerikaanse ministerie van Energie en internationale partners samenwerken. Deze ontdekking benadrukt het belang van wereldwijde samenwerking voor verder ruimteonderzoek. De vondst van een duidelijke emissielijn biedt nieuwe mogelijkheden om de wisselwerking tussen deeltjes en de dynamiek van jets in gammaflitsen (GRBs) te bestuderen.