Epigenetische bloedmarkers voorspellen dementierisico: Doorbraak in vroege diagnose en gepersonaliseerde zorg

AmsterdamUit recent onderzoek blijkt dat bloedmarkers kunnen helpen om het risico op dementie te begrijpen. Wetenschappers van de Universiteit van Exeter en de Universiteit Maastricht ontdekten dat DNA-methylatie kan aantonen hoe zowel genen als leefstijl factoren het risico op dementie beïnvloeden. DNA-methylatie houdt in dat chemische tags aan DNA worden toegevoegd die bepalen of genen aan- of uitgeschakeld zijn. Zowel genen als leefstijl kunnen deze tags veranderen, en door dit proces te begrijpen, kunnen we meer leren over hoe ziekten zich ontwikkelen.

Belangrijkste bevindingen uit de studies zijn:

• Genetica en leefstijl beïnvloeden DNA-methylatie niveaus die gelinkt zijn aan het risico op dementie.
• Bloedmonsters onthullen DNA-methylatiepatronen die overeenkomen met hersenvocht biomarkers die worden gebruikt bij de diagnose van dementie.
• Epigenetische risico scores afgeleid van bloedmarkers verbeteren de voorspelling van dementierisico.

Professor Katie Lunnon van Exeter leidde een onderzoek waarbij 800.000 DNA-methylatieplaatsen in bloedmonsters van 900 mensen werden geanalyseerd. Het doel van de studie was om te bepalen of bloedmonsters een eenvoudiger en minder ingrijpende methode kunnen zijn om de ziekte van Alzheimer te diagnosticeren, in vergelijking met ruggenmergvochtmonsters, die doorgaans worden gebruikt omdat ze dichter bij de hersenen komen. De resultaten toonden sterke overeenkomsten tussen DNA-methylatie in bloed en eiwitmarkers in ruggenmergvocht. Dit zou het diagnoseren en monitoren van dementie eenvoudiger kunnen maken.

Het team van Dr. Ehsan Pishva aan de Universiteit Maastricht heeft een methode ontwikkeld om bloedmarkers te gebruiken om het risico op dementie te voorspellen. Deze risicoscores omvatten factoren zoals fysieke activiteit, dieet, leeftijd en hartziekten. Uit het onderzoek bleek dat deze scores nauwkeuriger zijn in het voorspellen van cognitieve achteruitgang en vroege dementie. Dit onderstreept het belang van vroege detectie voor een betere levensstijlbeheersing en toegang tot nieuwe behandelingen.

Lees ook:

Vandaag · 20:58

Nieuw 'Alzheimer-in-een-schaaltje'-model versnelt baanbrekende medicijnontwikkeling aanzienlijk

Deze onderzoeken zijn om meerdere redenen van groot belang. Allereerst maken ze het mogelijk om dementie te voorspellen en te diagnosticeren met eenvoudige bloedtests, wat goedkoper en eenvoudiger is dan ruggenmergpuncties, en daarmee bredere screening mogelijk maakt. Ten tweede opent het creëren van epigenetische risicoscores uit bloed nieuwe deuren voor gepersonaliseerde geneeskunde. Dit stelt artsen in staat om leefstijl- en medische behandelingen af te stemmen op het unieke genetische profiel van het individu, wat de uitkomsten voor patiënten aanzienlijk kan verbeteren.

Het gebruik van DNA-methylatie als marker verbindt genetische aanleg met omgevingsfactoren, en toont hoe ziekten zich in de loop van de tijd kunnen ontwikkelen. Dit kan ook helpen bij het vinden van nieuwe behandelingsopties. Door te begrijpen welke genetische en leefstijlfactoren DNA-methylatie beïnvloeden, kunnen onderzoekers methoden ontwikkelen om deze risico's te verminderen, hetzij door aanpassingen in de levensstijl of door medicijnen.

Deze bevindingen kunnen onze aanpak van dementie veranderen door meer nadruk te leggen op gepersonaliseerde en preventieve gezondheidszorg. Het controleren van dementierisico via bloedonderzoek naar specifieke markers biedt veelbelovende mogelijkheden voor vroege interventie en een betere beheersing van cognitieve problemen.