Oud Rapa Nui-DNA weerlegt theorie van zelfvernietiging op Paaseiland
AmsterdamEen recent genetisch onderzoek onder 15 oude Rapa Nui mensen heeft nieuwe inzichten gegeven over de geschiedenis van Paaseiland en oude theorieën ter discussie gesteld. Het onderzoek, deze week gepubliceerd in Nature, weerlegt de populaire opvatting dat de Rapanui hun samenleving in de 1600s vernietigden door overmatig gebruik van middelen. Tevens suggereert het dat Polynesiërs mogelijk in contact zijn geweest met inheemse Amerikanen voordat de Europeanen arriveerden.
Belangrijke bevindingen van het onderzoek zijn:
- Geen bewijs voor een bevolkingsinname in de 17e eeuw
- Stabiele bevolkingsgroei vanaf de 13e eeuw tot het Europese contact
- Bewijzen van pre-Europees contact met inheemse Amerikanen
De 'ecocide' theorie waarschuwt voor het overmatig gebruik van hulpbronnen. Volgens deze theorie groeide de Rapanui-bevolking tot meer dan 15.000, wat leidde tot ontbossing, tekorten aan hulpbronnen, honger, conflicten en uiteindelijk een daling van de bevolking. Maar nieuw genetisch onderzoek toont aan dat er geen bewijs is voor deze daling. De bevolking bleef stabiel tot de komst van de Europeanen in 1722. Dit zet vraagtekens bij het oude beeld dat de Rapanui niet goed met hun hulpbronnen en cultuur konden omgaan.
Nieuw genetisch onderzoek onthult dat het Rapanui-volk veerkrachtig was. Ondanks zware omgevingsomstandigheden hielden ze hun bevolking eeuwenlang stabiel. Dit dwingt ons om na te denken over hoe ze hun samenleving bestuurden en invloed hadden op het milieu.
Uit het onderzoek bleek dat ongeveer tien procent van de genen van de oude inwoners van Rapa Nui (Paaseiland) afkomstig waren van inheemse Amerikanen. Dit geeft aan dat Polynesiërs mogelijk tussen de 13e en 15e eeuw naar Amerika zijn gereisd en daar in contact kwamen met inheemse volken, lang voordat de Europeanen arriveerden.
Recent onderzoek weerspreekt eerdere studies die reisvaardigheden over de Stille Oceaan betwistten, gebaseerd op beperkte oude DNA-gegevens. De nieuwe bevindingen suggereren dat de voorouders van de Rapanui uitstekend konden navigeren over de oceaan. Deze herziende kijk benadrukt de geavanceerde zeilvaardigheden van de Polynesiërs en roept nieuwe vragen op over hun contact met andere oude culturen.
Polynesiërs en inheemse Amerikanen kwamen waarschijnlijk al vóór Columbus met elkaar in contact, hoewel we niet precies weten waar. Genetisch bewijs toont aan dat ze over de Stille Oceaan heen interacties hadden, wat ons meer inzicht geeft in menselijke migratie en vroege beschavingen.
Het onderzoek beïnvloedt de huidige inspanningen om menselijke resten terug te brengen naar hun oorsprong. De onderzoekers hebben bevestigd dat de 15 individuen in het Musée de l'Homme in Parijs inderdaad Rapanui zijn. Deze bevestiging helpt bij de planning van hun terugkeer naar Paaseiland. De Rapanui-gemeenschap, via hun Nationale Monumenten Adviescommissie, zal een cruciale rol spelen bij het bepalen hoe om te gaan met de genetische gegevens en ervoor te zorgen dat de resten respectvol worden teruggebracht.
De studie is hier gepubliceerd:
http://dx.doi.org/10.1038/s41586-024-07881-4en de officiële citatie - inclusief auteurs en tijdschrift - is
J. Víctor Moreno-Mayar, Bárbara Sousa da Mota, Tom Higham, Signe Klemm, Moana Gorman Edmunds, Jesper Stenderup, Miren Iraeta-Orbegozo, Véronique Laborde, Evelyne Heyer, Francisco Torres Hochstetter, Martin Friess, Morten E. Allentoft, Hannes Schroeder, Olivier Delaneau, Anna-Sapfo Malaspinas. Ancient Rapanui genomes reveal resilience and pre-European contact with the Americas. Nature, 2024; 633 (8029): 389 DOI: 10.1038/s41586-024-07881-4Deel dit artikel