Mrówki ciesielki eksperci w amputacji zainfekowanych kończyn swoich towarzyszy w gnieździe.

WarsawMrówki stolarskie z Florydy potrafią pomagać swoim rannym towarzyszom z gniazda. Badanie opublikowane w „Current Biology” wskazuje, że mrówki te albo oczyszczają rany, albo usuwają zakażoną kończynę. Badacze, pod kierunkiem Erika Franka z Uniwersytetu w Würzburgu, odkryli, że mrówki wybierają metodę opieki w zależności od rodzaju urazu.

Oto główne wnioski z badań:

• Florydzkie mrówki cieśle nie posiadają gruczołów antybakteryjnych.
• W celach leczenia ran stosują metody mechaniczne.
• Leczenie polega na oczyszczaniu ran lub amputacji.

Kiedy mrówki znajdują rannego towarzysza z gniazda, albo oczyszczają ranę, albo odcinają kończynę, w zależności od tego, jak poważne jest uszkodzenie. Badanie skupiało się na urazach dwóch części nogi: uda i piszczeli. Uszkodzenia uda zawsze prowadziły do całkowitego odcięcia nogi po wstępnym oczyszczeniu. Natomiast rany na piszczeli były tylko oczyszczane za pomocą pyszczków mrówek.

Zabiegi przyniosły bardzo dobre rezultaty. Mrówki, którym amputowano kości udowe, miały wskaźnik przeżycia na poziomie 90-95%. Mrówki z oczyszczonymi ranami na goleniach miały wskaźnik przeżycia około 75%. Natomiast rany na udach i goleniach, które nie były leczone, charakteryzowały się bardzo niskimi wskaźnikami przeżycia, poniżej 40% i 15% odpowiednio.

Badania wykazały, że rodzaj urazu wpływa na ryzyko infekcji. Kość udowa jest otoczona dużą ilością tkanki mięśniowej, która odgrywa kluczową rolę w krążeniu krwi z nogi do reszty ciała. Kiedy kość udowa jest uszkodzona, ten proces jest zakłócony i czasami konieczna jest amputacja, aby zapobiec infekcji. Kość piszczelowa, z mniejszą ilością mięśni, mniej wpływa na krążenie krwi. Dlatego w przypadku urazów piszczeli lepszym rozwiązaniem jest szybkie oczyszczenie rany, ponieważ natychmiastowa amputacja nie wchodzi w grę.

Zobacz również:

Dzisiaj · 09:56

Nowatorska akceptacja organów: przełom w medycynie transplantacyjnej

Mrówki nie są w stanie samodzielnie odciąć zranionej nogi wystarczająco szybko, aby się uratować, gdy zranią swoją piszczel. Amputacje wykonywane przez inne mrówki trwają około 40 minut. Jeśli noga nie zostanie natychmiast usunięta, mrówka zginie. Dlatego mrówki poświęcają więcej czasu na oczyszczanie rany, aby zredukować ryzyko infekcji.

Laurent Keller, biolog ewolucyjny z Uniwersytetu w Lozannie, wyjaśnił, że mrówki potrafią badać swoje rany pod kątem infekcji i leczyć je w zależności od wyników. Jest to niezwykle precyzyjne jak na zwierzęta, które nie są ludźmi.

Zachowania te są typowe dla mrówek. Zmieniają się one z wiekiem, lecz brak jednoznacznych dowodów na to, że są one wyuczone. Ta wrodzona współpraca umożliwia zranionym mrówkom pokazanie ran w celu ich opatrzenia. Nagrania pokazują, jak mrówki chętnie prezentują uszkodzoną nogę do amputacji i pozwalają innym mrówkom oczyścić ranę.

Badacze sprawdzają, czy inne mrówki z rodzaju Camponotus, które nie posiadają gruczołów przeciwdrobnoustrojowych, również przeprowadzają usuwanie odnóży. To może wskazać, czy takie zachowania są powszechne u mrówek bez specjalnych cech przeciwdrobnoustrojowych. Ponadto, dalsze badania badają, czy te procedury wywołują ból, ponieważ mrówki pozostają przytomne podczas usuwania odnóży.

Mrówki ciesielki z Florydy wykazują zaawansowane zachowania w opiece nad ranami. Przeprowadzają „chirurgiczne” zabiegi, które zwiększają szanse przeżycia ich towarzyszy z gniazda. Te odkrycia otwierają nowe możliwości badania zachowań mrówek i sposobów, w jakie zwierzęta leczą rany.