Jupiters grote rode vlek is niet dezelfde die Cassini in de 1600s observeerde.

AmsterdamDe Grote Rode Vlek van Jupiter bestaat al minstens 190 jaar. Een nieuwe studie stelt dat het niet dezelfde vlek is die Giovanni Domenico Cassini in 1665 zag. Deze enorme storm is de grootste in het zonnestelsel. Er wordt al lange tijd gediscussieerd over zijn leeftijd en hoe hij is ontstaan. Het nieuwe onderzoek helpt deze raadsels te verklaren.

Belangrijkste punten:

• De Grote Rode Vlek bestaat al minstens 190 jaar
• Waarschijnlijk anders dan de "Permanente Vlek" die door Cassini is waargenomen
• Nieuw onderzoek geeft inzicht in de mogelijke vorming en duurzaamheid

De Grote Rode Vlek van Jupiter is waarschijnlijk ontstaan door verstoringen in de atmosfeer van de planeet. Dit leidde tot de vorming van een langdurig weersysteem. In 1665 zag Cassini een donkere vlek op dezelfde locatie en noemde het de "Permanente Vlek." Andere astronomen observeerden het tot 1713, maar daarna konden ze het niet meer volgen.

In 1831 merkten wetenschappers een plek op die leek op een eerder waargenomen vlek. Er was discussie over de vraag of het dezelfde plek was die door Cassini was gezien. Onderzoekers gebruikten gegevens uit de 17e eeuw om de grootte, vorm en positie van de plek te onderzoeken. Hoofdonderzoeker Agustín Sánchez-Lavega zei dat het onwaarschijnlijk is dat de huidige Grote Rode Vlek dezelfde is als die door Cassini werd waargenomen.

De Grote Rode Vlek op Jupiter verscheen waarschijnlijk ergens tussen de 18e en 19e eeuw. Deze vlek is veel groter dan de aarde en beschikt over winden die snelheden van 450 kilometer per uur (of 280 mijl per uur) kunnen bereiken. De rode kleur ontstaat door chemische reacties in de atmosfeer van Jupiter. In de loop der tijd is de vlek gekrompen van 39.000 kilometer in 1879 naar ongeveer 14.000 kilometer vandaag de dag en is hij meer cirkelvormig geworden.

Lees ook:

Vandaag · 07:03

Uruguays paarse schatten: geodevorming ontrafeld met nieuwe inzichten

Ruimtemissies zoals Juno hebben hun instrumenten gebruikt om de Grote Rode Vlek op Jupiter te bestuderen. Uit deze studies bleek dat de vlek niet erg diep of dik is, wat belangrijke informatie is voor wetenschappers. Recent onderzoek gebruikte computermodellen om te begrijpen hoe de enorme storm mogelijk is ontstaan. Deze modellen toonden drie mogelijke manieren waarop dit gebeurd kan zijn.

Een enorme storm ontstond toen kleinere luchtmassas met elkaar botsten, waardoor onstabiele winden en een uitgebreid gebied met hevig weer werden gecreëerd.

Uit het onderzoek bleek dat de eerste twee theorieën geen verklaring boden voor de huidige Grote Rode Vlek. De derde theorie, die onstabiele winden betrof, zou verantwoordelijk kunnen zijn geweest voor een eerdere versie van de Grote Rode Vlek die in de loop der tijd kleiner werd. Dit komt overeen met waarnemingen uit het late 19e eeuw.

Wetenschappers hebben grote, lange cellen waargenomen bij de vorming van andere grote stormen op Jupiter. Ze zijn van plan te onderzoeken hoe de Grote Rode Vlek in de loop van de tijd kleiner wordt om meer te leren over de stabiliteit ervan. Ze willen ook ontdekken of de Grote Rode Vlek zal verdwijnen of op een bepaalde grootte zal blijven. Dit onderzoek kan mogelijk verklaren wat er is gebeurd met Cassini's "Permanente Vlek."

Deze studie werd gepubliceerd in Geophysical Research Letters, een wetenschappelijk tijdschrift met vrije toegang over aard- en ruimtewetenschappen. Het biedt nieuwe inzichten in een bekend kenmerk van ons zonnestelsel. Verder onderzoek zal ons begrip van de toekomst hiervan verbeteren.