Vega's raadselachtige schijf: Hubble en Webb onthullen onverwachte patronen zonder storingen door planeten
AmsterdamNASA's Hubble en James Webb Ruimtetelescopen hebben de stofschijf rond de ster Vega nauwkeurig bestudeerd en onverwachte kenmerken ontdekt. Vega, gelegen in het sterrenbeeld Lier, heeft een leeftijd van 450 miljoen jaar. Deze ontdekkingen roepen nieuwe vragen op over de vorming en het gedrag van dergelijke schijven rond sterren.
Belangrijke bevindingen uit het onderzoek zijn onder andere dat de puinschijf rond Vega opvallend glad is, zonder duidelijke tekenen van planeten. Er is een subtiele opening op ongeveer 60 AE van Vega, wat wijst op een mogelijke gravitationele invloed. Verder zijn de stofdeeltjes in de schijf gerangschikt op grootte als gevolg van druk door sterlicht.
Schijf rond ster vertoont onverwachte gladheid
De schijf rond de ster is verrassend glad, aangezien dergelijke structuren meestal tekenen van planeetvorming of verstoring door grote objecten tonen. In andere sterrenstelsels hebben vergelijkbare kenmerken wetenschappers geholpen om planeten te ontdekken door te kijken naar onderbrekingen of opeenhopingen van stof. Een voorbeeld hiervan is Fomalhaut, een nabije ster met een zeer duidelijke puinring. De afwezigheid van grote planeten ver van Vega verandert het wetenschappelijke inzicht in hoe dergelijke schijven zich vormen en ontwikkelen.
De opening op 60 AU kan wijzen op de aanwezigheid van kleinere planeten of andere factoren die de beweging van de schijf beïnvloeden. Het ontbreken van grote planeten maakt het lastig om modellen te ondersteunen die beweren dat grote lichamen nodig zijn om dergelijke systemen te organiseren. De structuur van de Vega-schijf suggereert echter dat er andere manieren zijn om stofverplaatsing te regelen zonder grote planeten.
Titel: Ontdekking van de Geheimen van Circumstellaire Schijven
De verspreiding van stofdeeltjes, variërend van grote zandkorrels tot minuscule rookachtige deeltjes, helpt ons de werking van circumstellaire schijven beter te begrijpen. Het sterke licht van de ster Vega scheidt deze deeltjes op basis van hun grootte en laat zien hoe verschillende regels binnen de schijf gelden. Waarnemingen met de Hubble en Webb telescopen bieden helderder inzicht dan ooit tevoren mogelijk was.
De ontdekkingen over Vega roepen interessante vragen op over hoe planeten zich daar zouden kunnen vormen. Als er wordt bevestigd dat er geen grote planeten rondom Vega zijn, zou dat kunnen wijzen op een andere planetaire ontwikkelingsroute die door de ster of zijn omgeving wordt gevolgd. Hoewel Vega overeenkomst vertoont met Fomalhaut, is de structuur van zijn schijf anders. Deze variatie dwingt wetenschappers om opnieuw te overwegen hoe planeten en schijven zich samen ontwikkelen en veranderen in de loop der tijd. Verdieping in de schijf van Vega kan ons begrip van planeetvorming ingrijpend veranderen en benadrukt de grote diversiteit en complexiteit van planetaire systemen in het universum.
De studie is hier gepubliceerd:
https://arxiv.org/html/2410.24042v1en de officiële citatie - inclusief auteurs en tijdschrift - is
Schuyler Wolff et al. Deep Search for a scattered light dust halo around Vega with the Hubble Space Telescope. The Astrophysical Journal (in press), 2024 [abstract]
Deel dit artikel