De belangrijkste punten na de politieke aardverschuiving van extreem-rechts in Europa

AmsterdamOver drie weken gaan de Franse kiezers opnieuw naar de stembus. President Macron heeft het parlement ontbonden en vervroegde verkiezingen uitgeschreven. De anti-immigratiepartij van Le Pen wordt verwacht ongeveer 31%-32% van de stemmen te halen, meer dan het dubbele van de 15% die wordt voorspeld voor Macrons Renaissance-partij. De omvang van deze overwinning voor extreemrechts was onverwacht. Tegen midden juli zullen we weten of Macron de macht moet delen met een extreemrechtse regering.

In Duitsland behaalden de Sociaaldemocraten onder leiding van Scholz hun slechtste resultaat sinds de Tweede Wereldoorlog, met slechts 13,9% van de stemmen. De partij Alternatief voor Duitsland (AfD) eindigde op de tweede plaats met ongeveer 15,9%, een verbetering ten opzichte van de 11% in 2019, ondanks recente schandalen. Het oppositionele centrum-rechtse Unieblok verkreeg 30% van de stemmen.

Belangrijke punten:

• Grote overwinning voor het Franse Rassemblement National; partij van Macron verzwakt.
• Duitse Sociaaldemocraten behalen slechtste resultaat sinds WO II.
• AfD presteert beter ondanks schandalen, maar blijft achter bij eerdere peilingen.
• Centrumrechtse Europese Volkspartij blijft grootste groep in de EU.
• Groenen en Liberalen lijden verliezen bij de EU-parlementsverkiezingen.

De centrum-rechtse Europese Volkspartij (EVP) verwacht 191 zetels in het EU-parlement te behalen en blijft daarmee de grootste fractie. De EVP boekte een kleine zetelwinst, maar dit was niet significant aangezien het parlement groter werd. De centrum-linkse Socialisten en Democraten (S&D) verloren enkele zetels en staan nu op 135. Ursula von der Leyen, de lijsttrekker van de EVP, wil samenwerken met de socialisten en pro-zakelijke liberalen om een pro-Europese alliantie te vormen.

Lees ook:

Gisteren · 18:23

Spoorproblemen volharden maandag in Groningen, Assen-Europapark treinen blijven rijden

De Groenen staan voor grote verliezen en zouden wel eens ongeveer 20 zetels in het Europees Parlement kunnen kwijtraken. Protesten van boeren tegen nieuwe klimaatwetten hebben hun kansen geschaad. In Duitsland zag de partij, die onderdeel is van Scholz' coalitie, hun steun dalen van 20,5% naar ongeveer 12%. Ook liberale partijen, zoals die van Macron, zullen naar verwachting in totaal ongeveer 20 zetels verliezen.

Senior partijfunctionarissen en analisten komen maandag bijeen om mogelijke groepen en allianties te bespreken. Partijvoorzitters beginnen dinsdag met formele gesprekken. De resultaten zullen waarschijnlijk de besluitvorming over kwesties zoals klimaatverandering en landbouwsubsidies vertragen. EU-presidenten en premiers houden op 17 juni een top om de resultaten te evalueren. Ze zullen ook bespreken of von der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie moet aanblijven.

Deze resultaten tonen een grote verschuiving in de Europese politiek aan. Rechts-populistische partijen winnen aan invloed, terwijl Groenen en Liberalen terrein verliezen. Dit zal het politieke landschap veranderen. De komende weken zijn cruciaal voor het smeden van nieuwe allianties en het bepalen van de toekomstige richting van de EU.