Nieuwe ontdekkingen onthullen recente sterrenwinden van supernova-overblijfselen uit 1181

AmsterdamEen supernova uit 1181 voor het eerst verklaard

Oude verslagen uit Japan, China en Korea vermelden een heldere "gastster", die we nu kennen als supernova (SN) 1181. Deze ster was ongeveer 180 dagen zonder telescoop zichtbaar voordat hij verdween.

Wetenschappers hebben onlangs nieuwe inzichten over dit voorval ontdekt.

• Uit een botsing van twee witte dwergsterren ontstond een supernova.
• Deze botsing zorgde voor de vorming van een enkele witte dwergster.
• In 2021 werd deze overblijfsel nauwkeurig gelokaliseerd in een nevel in het sterrenbeeld Cassiopeia.

SNR 1181, een oude ontplofte ster, hield wetenschappers jarenlang in verwarring. Dankzij moderne technologie zijn nu de locatie en vorm ervan bekend.

Het team van Takatoshi Ko van de Universiteit van Tokio bestudeerde röntgengegevens en oude verslagen. Ze maakten computermodellen om de structuur van het overblijfsel te begrijpen. Hun onderzoek toonde aan dat SNR 1181 twee schokgebieden heeft—een aan de binnenkant en een aan de buitenkant.

Een verrassende ontdekking was dat er in de afgelopen 20-30 jaar snelle sterrenwinden vanaf het oppervlak van de witte dwerg kwamen. Dit is vreemd, omdat men verwacht dat deze winden onmiddellijk na de supernova-explosie zouden beginnen.

Lees ook:

Vandaag · 13:52

Doorbraak in behandeling van hartritmestoornissen ontdekt

Ko legde uit dat als de wind meteen na de vorming van SNR 1181 was begonnen te waaien, ze de omvang van het waargenomen binnenste schokgebied niet hadden kunnen verklaren. Maar door de starttijd van de wind aan te passen, konden ze alle waargenomen kenmerken verklaren.

De onderzoekers vermoeden dat de wind erop wijst dat de witte dwergster opnieuw is gaan branden. Dit kan gebeuren doordat materiaal van de explosie in 1181 terug op het oppervlak van de ster valt. Hierdoor wordt de ster dichter en heter, waardoor deze weer kan beginnen te branden.

Deze studie combineert geschiedenis met moderne astronomie. Onderzoekers hebben oude verslagen gebruikt om te achterhalen hoe fel de supernova scheen en wanneer deze ontplofte. Voor verder onderzoek zullen ze moderne instrumenten zoals de Subaru Telescoop en de Very Large Array-radiotelescoop inzetten.

De Genpei-oorlog was net begonnen in Japan toen men in 1181 de SN 1181 zag. Deze oorlog bracht politieke verschuivingen met zich mee, die werden vastgelegd in de Azuma Kagami. Dit dagboek vermeldde ook de waarneming van de nieuwe ster.

De ontdekking en studie van SNR 1181 onthullen meer over de verschillende manieren waarop supernova's kunnen exploderen. Dit onderzoek benadrukt hoe de combinatie van historische gegevens en moderne astronomie ons helpt nieuwe dingen te leren over onze melkweg.