Moderne DNA-technologie onthult verleden Franklin-expeditie
AmsterdamWetenschappers hebben met behulp van DNA-technologie de stoffelijke resten geïdentificeerd van James Fitzjames, een hoge officier van de mislukte Franklin-expeditie van 1845. Dit is een belangrijke stap in het begrijpen van de expeditie, waarbij 105 mannen op pad gingen om het noordpoolgebied te verkennen en de Noordwestelijke Doorvaart te vinden. Fitzjames is, door DNA-analyse en familiegeschiedenis te gebruiken, pas het tweede bemanningslid dat nauwkeurig geïdentificeerd kon worden. Deze ontdekking werd gedaan door zijn DNA te vergelijken met dat van een levende verwant, wat nieuwe inzichten biedt in het tragische einde van de expeditie.
Belangrijke punten van deze ontdekking zijn onder andere:
- De identificatie werd mogelijk gemaakt door een kwalitatief Y-chromosoomprofiel en een match met een levende nakomeling.
- De resten van Fitzjames maakten deel uit van een verzameling van 451 botten gevonden op King William Island, Nunavut.
- Deze identificatie volgt op de eerdere herkenning van John Gregory, een ander bemanningslid, in 2021.
De Franklin-expeditie werd geconfronteerd met extreem zware omstandigheden, waarbij sommige bemanningsleden uiteindelijk mensenvlees moesten eten om te overleven. Historische verslagen uit de jaren 1850 en recente archeologische vondsten tonen bewijs hiervan aan, zoals snijsporen op de botten van Fitzjames en anderen. In Europa werd dit destijds als zeer ongepast beschouwd, maar tegenwoordig hebben we meer inzicht in survival-kannibalisme in zulke benarde situaties.
De ontdekking van de overblijfselen van James Fitzjames brengt een persoonlijk element in deze historische gebeurtenis en zet ons aan het denken over de betekenis ervan. De mislukte Franklin-expeditie toont de barre omstandigheden van de Arctische ontdekkingsreizen en hoe deze de grenzen van mensen op de proef stelden. Het herinnert ons aan de kracht en uitdagingen waarmee deze ontdekkingsreizigers te maken kregen. Bovendien laat het zien hoe moderne DNA-technologie kan bijdragen aan het oplossen van oude raadsels.
Dit succes in het combineren van wetenschap en geschiedenis onderstreept de voortdurende inspanning om het volledige verhaal van de Franklin-expeditie te onthullen. Nu de belangstelling voor Arctische ontdekkingsreizen weer toeneemt, geven deze ontdekkingen belangrijke inzichten in menselijk uithoudingsvermogen, overlevingsdrang en de wil om nieuwe dingen te ontdekken.
De studie is hier gepubliceerd:
http://dx.doi.org/10.1016/j.jasrep.2024.104748en de officiële citatie - inclusief auteurs en tijdschrift - is
Douglas R. Stenton, Stephen Fratpietro, Robert W. Park. Identification of a senior officer from Sir John Franklin’s Northwest Passage expedition. Journal of Archaeological Science: Reports, 2024; 104748 DOI: 10.1016/j.jasrep.2024.104748Deel dit artikel