Spiegeltje, spiegeltje: vis ontdekt zelfbewustzijn via reflectie
AmsterdamOnderzoekers van de Osaka Metropolitan University en de Universiteit van Neuchâtel hebben ontdekt dat vissen zelfbewustzijn kunnen vertonen. In hun studie gebruikten de bluestreak cleaner wrasse spiegels om hun eigen grootte te vergelijken met die van andere vissen. Dit wijst op een niveau van denken dat wetenschappers eerder alleen aan mensen en sommige primaten toeschreven.
Belangrijke bevindingen van het onderzoek zijn onder andere:
- De cleaner wrasse gebruikte spiegels om hun lichaamsgrootte te beoordelen.
- De vissen pasten hun gedrag aan op basis van hun eigen spiegelbeeld.
- Dit gedrag heeft verband met private zelfbewustzijn, zoals doelen en intenties.
Uit eerder onderzoek bleek dat deze vissen zichzelf op foto's konden herkennen, wat wijst op een vorm van zelfbewustzijn. In het nieuwste onderzoek werden spiegels aan de aquaria toegevoegd om te bestuderen hoe vissen zichzelf vergelijken met andere vissen. Dit gedrag suggereert dat vissen niet alleen een spiegelbeeld zien, maar het ook begrijpen, wat wijst op zelfbewustzijn.
Inzichten in Zelfbewustzijn
Het begrijpen van zelfbewustzijn speelt een cruciale rol in psychologisch onderzoek, omdat het ons helpt te ontdekken hoe individuen zichzelf waarnemen en begrijpen in relatie tot hun omgeving. Zelfbewustzijn beïnvloedt niet alleen persoonlijke groei en ontwikkeling, maar speelt ook een belangrijke rol in sociale interacties en emotionele intelligentie. Het vermogen om zichzelf kritisch te evalueren en te reflecteren op eigen gedrag stelt mensen in staat beter te begrijpen wie ze zijn en hoe ze hun plaats in de wereld innemen.
Deze ontdekking zet wetenschappers aan het denken over de evolutie van zelfbewustzijn. Voorheen gingen ze ervan uit dat alleen meer ontwikkelde dieren over deze complexe denkvaardigheden beschikten. Maar het aantreffen van zulke vaardigheden bij vissen suggereert dat zelfbewustzijn veel eerder is ontstaan dan ze dachten. Dit stelt de traditionele opvatting over intelligentieniveaus bij dieren ter discussie en toont aan dat zelfs eenvoudige wezens verrassend complexe vermogens kunnen hebben.
Dit onderzoek kan onze kijk op dierlijke intelligentie en gedrag veranderen. Het besef dat vissen, vaak gezien als eenvoudige wezens, tekenen van zelfbewustzijn kunnen vertonen, kan invloed hebben op vakgebieden zoals dierenpsychologie en de manier waarop we met dieren omgaan. Onderzoekers kunnen ook overeenkomsten ontdekken in de ontwikkeling van zelfbewustzijn bij verschillende diersoorten, wat inzichten kan bieden in overlevingstactieken en evolutionaire voordelen.
Deze bevindingen wijzen erop dat meer onderzoek kan worden gedaan naar hoe bewust dieren zich van zichzelf zijn. Onderzoekers kunnen bijvoorbeeld nagaan of dieren zichzelf kunnen herkennen in verschillende reflecterende oppervlakken, niet alleen in spiegels. Inzicht in dierlijk zelfbewustzijn kan bijdragen aan verbeterde technologie en kunstmatige intelligentie door deze vaardigheden te kopiëren. Het nodigt ons ook uit om fundamentele vragen te heroverwegen over wat bewustzijn en intelligentie betekenen bij verschillende soorten.
De studie is hier gepubliceerd:
http://dx.doi.org/10.1038/s41598-024-70138-7en de officiële citatie - inclusief auteurs en tijdschrift - is
Taiga Kobayashi, Masanori Kohda, Satoshi Awata, Redouan Bshary, Shumpei Sogawa. Cleaner fish with mirror self-recognition capacity precisely realize their body size based on their mental image. Scientific Reports, 2024; 14 (1) DOI: 10.1038/s41598-024-70138-7Deel dit artikel