De derde termijn van Narendra Modi als premier van India kan zijn meest uitdagende tot nu toe zijn

AmsterdamDe aanhangers van Narendra Modi beschouwen hem als een krachtige leider. Ze zijn van mening dat hij India's positie op het wereldtoneel heeft verbeterd. Ze zijn tevreden met de groei van de Indiase economie, die nu de vijfde grootste ter wereld is. Ze schrijven hem de verdienste toe voor het efficiënter maken van een groot welzijnsprogramma, waarvan 60% van de bevolking profiteert. Sommigen beschouwen hem zelfs als meer dan menselijk.

Critici zien Modi anders. Zij denken dat hij de democratie van India heeft verzwakt. Ze zeggen dat hij een verdeelde politiek bevordert, vooral tegen moslims, die 14% van de bevolking uitmaken. Ze geloven dat hij harde methoden gebruikt om zijn politieke tegenstanders het zwijgen op te leggen, de media te controleren en afwijkende meningen te onderdrukken.

De regering-Modi wijst deze beschuldigingen van de hand. Volgens hen gaat het goed met de democratie in India.

Politieke analisten zeggen dat Modi won dankzij sociale welzijnsprogramma's en sterk hindoe-nationalisme. Zijn beleid heeft voordelen zoals voedsel en huisvesting opgeleverd. De meeste van zijn aanhangers zijn hindoes, die 80% van de Indiase bevolking uitmaken.

De economie groeit met 7%. Onder Modi's bewind hebben meer dan 500 miljoen Indiërs bankrekeningen geopend. Ondanks deze groei zijn er echter onvoldoende banen gecreëerd en de ongelijkheid is toegenomen. Sommige economen denken dat de groei niet gelijkmatig ten goede is gekomen aan iedereen.

Modi begon zijn verkiezingscampagne met de belofte om van India een ontwikkeld land te maken tegen 2047. Hij sprak over het welzijnsbeleid van zijn regering en de sterke digitale infrastructuur, die veel Indiërs ten goede zijn gekomen. Maar naarmate de campagne vorderde, begon hij anti-moslimtaal te gebruiken. Hij noemde moslims "indringers" en beweerde dat ze meer kinderen kregen dan hindoes. Hij zei ook dat de oppositie de minderheidsgemeenschap bevoordeelde.

In januari bereikte hij een belangrijk doel van de hindoe-nationalisten door een tempel te openen op de plek waar vroeger een moskee stond. Na de campagne ging Modi naar een hindoeïstische religieuze site voor een meditatie retraite van 45 uur. Dit evenement werd urenlang getoond en besproken op de meeste Indiase tv-zenders.

Modi begon zijn politieke carrière in een lagere kaste familie in Gujarat. Als jonge jongen sloot hij zich aan bij de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), een rechtse groepering die vaak wordt beschuldigd van het aanwakkeren van haat tegen moslims. De RSS vormt ook de ideologische basis voor Modi's Bharatiya Janata Party (BJP).

In 2001 kreeg Modi zijn eerste belangrijke politieke rol toen hij minister-president van Gujarat werd. Enkele maanden later braken er rellen uit, waarbij minstens 1.000 moslims omkwamen. Sommigen dachten dat Modi heimelijk de rellen steunde, maar hij ontkende dit. In 2005 trok de VS Modi's visum in vanwege deze zorgen. Later onthefde een onderzoek door het Indiase Hooggerechtshof hem van blaam. Desondanks heeft het incident nog steeds invloed op zijn politieke imago.

In 2014 leidde Modi zijn partij naar een grote overwinning. Hij beloofde India's economie te verbeteren met ingrijpende veranderingen. Critici beweren echter dat zijn nadruk op hindoeïstische waarden heeft geleid tot meer intolerantie en haatzaaiende uitlatingen. Aanvallen op minderheden, vooral moslims, zijn toegenomen.

In 2019, na het winnen van zijn tweede termijn, ondernam Modi controversiële stappen. Zijn regering hief de speciale status van Kasjmir op, de enige staat in India met een meerderheid van moslims, en splitste deze op in twee gebieden die direct door de federale overheid worden bestuurd. Een andere wet verleende burgerschap aan niet-moslim religieuze minderheden uit moslimlanden, maar sloot moslims uit. Deze acties hebben de publieke opinie verder verdeeld. Aan de ene kant zien Modi’s aanhangers hem als een verdediger van de Hindoe meerderheid, terwijl critici beweren dat India in een Hindoe-meerderheidsstaat verandert.

Politicoloog Christophe Jaffrelot is van mening dat Modi altijd religieuze conflicten in zijn voordeel heeft gebruikt. Hij begon deze aanpak als leider in Gujarat. Nu is dit bekend in het hele land.

Modi zal in de komende termijn voor vele uitdagingen komen te staan. De economie moet zodanig groeien dat iedereen ervan profiteert, en er zijn veel sociale spanningen. Zijn leiderschap zal op de proef worden gesteld terwijl India met deze kwesties omgaat.