Japan erkent dwangsterilisaties: hooggerechtshof eist compensatie voor slachtoffers

AmsterdamHet Hooggerechtshof in Japan heeft bepaald dat de overheid compensatie moet betalen aan gehandicapten die gedwongen werden gesteriliseerd. Enkele van deze mensen, zittend in rolstoelen, vierden buiten de rechtbank met borden waarop "dank je wel" en "overwinning" stond. Een van de eisers, een 81-jarige man die zich Saburo Kita noemt, vertelde blij te zijn met de uitspraak en benadrukte dat hij de zaak niet in zijn eentje had kunnen winnen. Kita werd in 1957, op 14-jarige leeftijd, gesteriliseerd in een weeshuis. Hij vertelde dit aan zijn vrouw kort voor haar overlijden en voelde verdriet omdat hij geen kinderen kon krijgen.

Rechter Saburo Tokura oordeelde dat de sterilisaties zonder geldige reden en discriminerend waren jegens de eisers vanwege hun handicaps. Uit rechtbankdocumenten vrijgegeven door de advocaten van de eisers bleek dat de procedures hun waardigheid ernstig schonden. De acties van de overheid werden beschreven als een voortdurende discriminatie en een ernstige schending van de mensenrechten gedurende 48 jaar.

Hier zijn de belangrijkste punten uit de zaak:

• 2019: De overheid bood een eenmalige schadevergoeding van 3,2 miljoen yen (€18.500) per eiser.
• Het Hooggerechtshof oordeelde dat dit bedrag onvoldoende was.
• Premier Fumio Kishida bood oprechte spijt en excuses aan.
• Er zal een nieuwe compensatieregeling worden overwogen.

Premier Kishida wil de eisers persoonlijk ontmoeten om zijn excuses aan te bieden. Advocaten Koji Niizato en Takehiko Nishimura riepen na de uitspraak de samenleving op om vooroordelen en discriminatie te stoppen. Ze wezen erop dat de eugenetische beschermingswet ervoor zorgde dat mensen met een handicap als minder waardevol werden gezien.

De zaak betreft gedwongen sterilisaties, waaronder 10.000 leprapatiënten die in geïsoleerde instellingen werden gesteriliseerd, meer dan 8.000 mensen die waarschijnlijk onder druk zijn gezet om in te stemmen met sterilisatie, en bijna 60.000 vrouwen die abortussen ondergingen vanwege erfelijke ziekten.

In 1996 werd de wet opgeheven die mensen met lepra verbood om in de samenleving te leven. Voor die tijd had de overheid hen financiële steun gegeven en haar excuses aangeboden voor hun gedwongen isolatie.

In oktober besloot het hooggerechtshof dat een wet die transgender personen dwong zich te laten steriliseren om hun geslacht op officiële documenten te veranderen, in strijd was met de grondwet. Mensenrechtenactivisten waren blij met deze uitspraak en zagen het als een mijlpaal voor LGBTQ+-rechten.

Japan werkt aan het herstellen van eerdere fouten en het bevorderen van mensenrechten. Ze bieden compensatie en excuses aan om erkenning te geven en een einde te maken aan onrechtvaardige wetten uit het verleden. Dit zal helpen vooroordelen te verminderen en een inclusievere samenleving voor iedereen te creëren.