IJzermeteorieten onthullen een verrassend donutvormig zonnestelsel in de vroege geschiedenis

Leestijd: 2 minuten
Door Meindert van der Veen
- in
IJzermeteorieten die een donutvormig vroeg zonnestelsel omcirkelen.

AmsterdamRecent onderzoek toont aan dat ons vroege zonnestelsel begon als een wolk van gas en stof. Zo’n 4,5 miljard jaar geleden vormde deze wolk een schijf rondom de zon. Geleidelijk aan combineerden het gas en stof om asteroïden en planeten te creëren.

Wetenschappers bestuderen meteorieten om inzicht te krijgen in de structuur van ons zonnestelsel. Meteorieten zijn fragmenten van oude objecten die op Aarde zijn neergekomen. Ze geven ons informatie over het ontstaan van het zonnestelsel en roepen ook nieuwe vragen op. Onderzoekers van UCLA en Johns Hopkins University hebben onlangs een paper gepubliceerd met nieuwe bevindingen.

Belangrijke bevindingen in het onderzoek zijn:

  • Refractaire metalen, zoals iridium en platina, werden aangetroffen in meteorieten uit de buitenschijf.
  • Deze metalen zouden dicht bij de zon gevormd moeten zijn, waar de temperaturen hoger waren.
  • De metalen hadden een route nodig van de binnen- naar de buitenschijf.

Meteorieten ontstonden in de vroege jaren van het zonnestelsel. Sommige, chondrieten genaamd, bestaan uit ongemengde korrels en stof. Andere smolten en splitsten zich in silicaten en metalen delen. Asteroïden vormden een dikke gordel tussen Mars en Jupiter, maar door de zwaartekracht van Jupiter botsten velen en vielen uiteen.

Ijzermeteorieten zijn afkomstig van de metalen kernen van vroege planetoïden en bevatten verschillende molybdeenisotopen uit diverse delen van de jonge zonnenevel. Dit helpt wetenschappers om meer te leren over de vroege chemische samenstelling van deze nevel. Onderzoeken met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array hebben schijfstructuren zoals ringen rondom andere sterren aangetoond. Deze ringen bevatten gaten die de beweging van metalen van het binnenste naar het buitenste deel van de schijf bemoeilijken.

Uit recent onderzoek blijkt dat onze zonnenevel oorspronkelijk geen ringen had, maar begon als een uniform geheel. Naarmate het groeide, verplaatsten metalen zoals iridium en platina zich naar de buitenste gebieden. In plaats van door zwaartekracht terug naar de zon te worden getrokken, bleven deze metalen in de buitenste delen.

Jupiter creëerde waarschijnlijk een barrière die metalen in het buitenste deel van de schijf rond de jonge Zon tegenhield. Hierdoor konden de metalen niet richting de Zon bewegen. Deze metalen werden uiteindelijk onderdeel van asteroïden in deze buitenste regio. Daarom bevatten meteorieten uit de buitenste schijf meer iridium en platina. Zhang en zijn team onderzochten ijzermeteorieten om meer te weten te komen over de waterverdeling in de protoplanetaire schijf.

De studie is hier gepubliceerd:

http://dx.doi.org/10.1073/pnas.2306995121

en de officiële citatie - inclusief auteurs en tijdschrift - is

Bidong Zhang, Nancy L. Chabot, Alan E. Rubin. Compositions of iron-meteorite parent bodies constrain the structure of the protoplanetary disk. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2024; 121 (23) DOI: 10.1073/pnas.2306995121
Wetenschap: Laatste nieuws
Lees meer:

Deel dit artikel

Reacties (0)

Plaats een reactie
NewsWorld

NewsWorld.app is dé gratis premium nieuwssite van Nederland. Wij bieden onafhankelijk en kwalitatief hoogwaardig nieuws zonder daarvoor geld per artikel te rekenen en zonder abonnementsvorm. NewsWorld is van mening dat zowel algemeen, zakelijk, economisch, tech als entertainment nieuws op een hoog niveau gratis toegankelijk moet zijn. Daarbij is NewsWorld razend snel en werkt het met geavanceerde technologie om de nieuwsartikelen in een zeer leesbare en attractieve vorm aan te bieden aan de consument. Dus wil je gratis nieuws zonder betaalmuur (paywall), dan ben je bij NewsWorld aan het goede adres. Wij blijven ons inzetten voor hoogwaardige gratis artikelen zodat jij altijd op de hoogte kan blijven!


© 2024 NewsWorld™. Alle rechten voorbehouden.