Verslechterende klimaatverschuivingen veroorzaken ongekende bosbranden in 2023-2024

AmsterdamIn het brandseizoen 2023-2024 waren de CO2-uitstoot door natuurbranden 16% hoger dan gemiddeld, met een totaal van 8,6 miljard ton. Hoewel de branden rustiger waren in de Afrikaanse savannes, teisterden ernstige branden Canada en Zuid-Amerika. De luchtkwaliteit in het Amazonegebied verslechterde aanzienlijk, en in Canada moesten meer dan 230.000 mensen evacueren, waarbij acht brandweerlieden omkwamen. Ook in Chili, Hawaii en Griekenland deden zich grote natuurbranden voor, wat wereldwijd in totaal 250 doden veroorzaakte.

Extreme bosbranden ontstaan door verschillende essentiële factoren. Hiertoe behoren droge omstandigheden, sterke wind, hoge temperaturen en een overvloed aan brandbaar materiaal zoals droge bladeren en takken.

• Hoge temperaturen en droge omstandigheden
• Overvloedig droogteland
• Menselijke activiteiten zoals landbouw en brandbestrijding
• Natuurlijke klimaatfenomenen zoals El Niño

Klimaatverandering heeft duidelijk invloed gehad op het wildvuurseizoen van 2023-2024. De kans op ernstige brandomstandigheden is toegenomen, waardoor deze minstens drie keer zo groot zijn in Canada, twintig keer zo groot in de Amazone en twee keer zo groot in Griekenland. Onderzoeken tonen aan dat klimaatverandering vrijwel zeker heeft bijgedragen aan de toename van de verbrandde gebieden in Canada en de Amazone. Dit onderstreept de dringende noodzaak voor klimaatactie om toekomstige brandrisico's te verminderen.

Onderzoek toont aan dat bosbranden vaker zullen voorkomen en heviger zullen zijn als we veel broeikasgassen blijven uitstoten. Als er niets verandert, kan Canada tegen het jaar 2100 meer dan zes keer zo vaak extreme brandseizoenen zoals die in 2023-2024 meemaken. Ook regio's zoals West-Amazonië en Griekenland kunnen een aanzienlijke toename in branden verwachten. De enige manier om dit risico te verminderen is door veel minder uit te stoten. Het kiezen van een pad met lage uitstoot kan helpen het aantal extreme branden in de toekomst te verminderen.

Menselijke activiteiten hebben op verschillende plekken invloed op branden. In Canada en Griekenland zorgden aanpassingen aan het landschap en brandbestrijding ervoor dat branden makkelijker onder controle konden worden gehouden. Maar in het westen van Amazonia leidden landbouw en ontbossing juist tot een hogere kans op branden. Tijdens het seizoen 2023-2024 zorgden een sterke El Niño en hoge temperaturen voor grote schade in Amazonia.

De voorspelling voor het brandseizoen van 2024-2025 toont een hoog risico op branden in Noord- en Zuid-Amerika, in het bijzonder in gebieden zoals Californië, Alberta en Brits-Columbia. Onverwachte branden in het Noordpoolgebied maken duidelijk dat het voorspellen van branden nog steeds lastig is. Het verbeteren van brandonderzoek en vroegtijdige waarschuwingssystemen is van cruciaal belang om toekomstige riscio's op natuurbranden beter te beheren.