Peru rouwt om voormalig president Fujimori na controverse en protesten

AmsterdamAlberto Fujimori, de president van Peru van 1990 tot 2000, is onlangs overleden, waarna het land drie dagen van rouw hield. Zijn leiderschap was omstreden. Aanvankelijk prezen mensen hem voor het verbeteren van de economie van Peru en het bestrijden van de guerrillabeweging Lichtend Pad. Later werd zijn bewind echter steeds autoritairder.

In 1992 voerde Fujimori drastische wijzigingen door in de regering van Peru. Hij gaf het leger opdracht om het Congres en het Hooggerechtshof te sluiten en verklaarde een noodtoestand. Deze actie, bekend als de "Fujimorazo", verzwakte de democratie van Peru aanzienlijk. Enkele belangrijke gevolgen hiervan waren:

• Opschorting van burgerrechten.
• Meer macht voor de uitvoerende macht.
• Inspiratie voor vergelijkbare maatregelen door andere Latijns-Amerikaanse leiders.

De gevolgen van deze beslissingen bleven voortduren lang na het presidentschap van Fujimori. Later werd hij betrokken bij ernstige mensenrechtenschendingen. In 2009 werd hij schuldig bevonden aan het organiseren van de moord op 25 mensen tijdens twee gewelddadige incidenten nabij Lima. Ook werd hij veroordeeld voor het ontvoeren van een journalist tijdens de staatsgreep van 1992. Daarmee werd hij de eerste gekozen leider in Latijns-Amerika die verantwoordelijk werd gehouden voor misdaden tegen de menselijkheid.

In zijn latere jaren kreeg Fujimori met veel juridische problemen te maken en belandde hij in de gevangenis. In 2017 verleende president Pedro Pablo Kuczynski hem gratie, een beslissing waar veel mensen het niet mee eens waren. Dit leidde tot protesten, en uiteindelijk schrapte het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens de gratie. Toch werd Fujimori eind vorig jaar opnieuw vrijgelaten.

Lees ook:

Gisteren · 20:32

Buiten de krantenkoppen: VN werpt licht op conflicten

De nalatenschap van Fujimori blijft voor verdeeldheid zorgen. Zijn regering nam strenge maatregelen om een van de zwaarste opstanden in Latijns-Amerika te beëindigen en verbeterde de zwakke economie. Sommige mensen vinden dat hij een noodzakelijke leider was in moeilijke tijden. Anderen beweren echter dat zijn methoden de democratische processen hebben geschaad en een slecht voorbeeld hebben gesteld voor toekomstige regeringen in de regio.

Veel politieke experts denken dat de "Fujimorazo" en de daaropvolgende ondemocratische handelingen van Fujimori andere leiders in Latijns-Amerika hebben geïnspireerd hun eigen macht op een vergelijkbare manier uit te breiden. Deze leiders zagen hoe Fujimori de controle kreeg en imiteerden zijn tactieken om de checks and balances in hun landen te verzwakken. Dit patroon heeft blijvende negatieve gevolgen gehad voor de democratische systemen op het continent.

Mensen zijn verdeeld over Fujimori's regeringsperiode. Hij bracht belangrijke economische en veiligheidsveranderingen teweeg, maar zijn leiderschap ging ook gepaard met serieuze ethische en juridische kwesties. Zijn tijd als leider illustreert hoe moeilijk het is om sterk leiderschap te handhaven en tegelijkertijd democratische waarden te respecteren.