Gewone mensen, bijzondere daden: de opkomst van situationele helden

AmsterdamRecente onderzoeken tonen aan dat heldendom tegenwoordig wordt beschouwd als "situationeel heldendom". In tegenstelling tot traditionele helden zoals historische figuren of stripboekpersonages, zijn situationele helden alledaagse mensen die in specifieke momenten moed tonen. Dit nieuwe type heldendom is inclusief en stelt iedereen in staat een held te worden wanneer de situatie daarom vraagt.

Onze kijk op helden verandert om verschillende redenen.

• Meer nadruk op situationeel bewustzijn: Mensen worden aangespoord om alert te zijn en hun intuïtie te vertrouwen in gevaarlijke situaties.
• Voorbeelden uit de praktijk: Voorvallen zoals de terreuraanslag op de London Bridge laten zien hoe gewone mensen in kritieke momenten in actie komen.
• Veranderende sociale waarden: De samenleving hecht nu meer waarde aan actie dan aan identiteit, waardoor heldenmoed toegankelijker wordt.

Situational awareness bestaat uit drie hoofdonderdelen: weten wat er om je heen gebeurt, de huidige situatie begrijpen en voorspellen wat er daarna kan gebeuren. Campagnes van het Nationaal Coördinatiecentrum Terrorismebestrijding in het Verenigd Koninkrijk benadrukken het belang van alert blijven en je instincten vertrouwen. Deze alertheid helpt gewone mensen om snel en moedig te handelen in noodsituaties.

De terreuraanslag bij London Bridge toont een verschuiving in ons beeld van helden. Darryn Frost en Steve Gallant handelden moedig omdat ze de situatie begrepen, niet omdat ze het traditionele beeld van een held belichamen. Gallant, die een strafblad heeft, toonde enorme moed. Deze ruimere kijk laat ons inzien dat iedereen een held kan zijn.

Lees ook:

Vandaag · 18:07

Nieuw onderzoek: hoe overstromingsrisico’s huizenprijzen beïnvloeden en percepties van kopers uitdagen

Het nieuwe model roept belangrijke ethische kwesties op. Als iedereen geacht wordt een held te zijn in moeilijke situaties, moedigt dit mensen dan aan om gevaarlijke risico’s te nemen? En hoe moet de samenleving heldhaftige daden beschouwen wanneer iemand in het verleden fouten heeft gemaakt? Dit zijn complexe vragen die zorgvuldige overweging vereisen van overheden, veiligheidsdiensten en de media.

Situatiegebonden heroïek beïnvloedt het overheidsbeleid en de veiligheidsmaatregelen. Als gewone mensen moedig kunnen handelen tijdens noodsituaties, worden training en voorlichtingscampagnes nog belangrijker. Dit verandert de relatie tussen professionele hulpverleners en burgers in deze situaties.

Mensen geloven steeds meer dat iedereen een held kan zijn, dus moet de maatschappij het prijzen van moed in evenwicht brengen met begrip voor de complexiteit van menselijk gedrag. De titel 'held' brengt veel verwachtingen met zich mee. Terwijl we de betekenis van het heldendom veranderen, moeten we ervoor zorgen dat we hun daden eren zonder hun menselijkheid te negeren.