Spionagegolf in Rusland: toename verraadzaken na invasie Oekraïne

AmsterdamIn de afgelopen jaren is er een sterke toename geweest van verraad- en spionagezaken in Rusland. Dertig jaar geleden waren deze gevallen zeldzaam, met slechts een paar per jaar. Nu, na de invasie van Oekraïne in 2022, is dat veranderd. De overheid vervolgt zowel burgers als buitenlanders, inclusief Kremlin-critici, journalisten en wetenschappers.

Recente slachtoffers zijn onder meer:

• Ivan Safronov, voormalig militair journalist, veroordeeld tot 22 jaar gevangenisstraf.
• Dmitry Kolker, natuurkundige, gearresteerd terwijl hij aan kanker leed en later overleden.
• Valery Golubkin, natuurkundige, veroordeeld en bestraft met 12 jaar gevangenisstraf.
• Ksenia Khavana, beschuldigd van het doneren van $51 aan een Amerikaanse liefdadigheidsinstelling die Oekraïne helpt.
• Paul Whelan, Amerikaanse beveiligingsexpert, veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf wegens spionage.

Veel verraadzaken omvatten nu ook hulp aan buitenlandse groepen als onderdeel van het misdrijf. Deze brede definitie heeft geleid tot veel betwiste arrestaties. President Poetin steunde deze veranderingen om dissent en buitenlandse invloed te beperken.

De Federale Veiligheidsdienst (FSB) speelt een cruciale rol in deze processen. Ze worden geheim gehouden in de Lefortovo Gevangenis. De meeste beklaagden worden schuldig bevonden en krijgen lange gevangenisstraffen. Mensenrechtenorganisaties hebben in 2023 meer dan 100 bekende gevallen gedocumenteerd, maar er kunnen veel meer onbekende gevallen zijn.

Het aantal verraadzaken is om verschillende redenen toegenomen. Na de Russische overname van de Krim in 2014 groeide de afkeer tegen het Westen. Putin gaf de veiligheidsdiensten opdracht om hard op te treden tegen eventuele bedreigingen, wat leidde tot een toename van mensen die beschuldigd werden van verraad.

De FSB richt zich vaak op wetenschappers die aan militaire projecten werken. Wetenschappers zoals Safronov en Kolker waren betrokken bij onderzoek dat militaire toepassingen zou kunnen hebben. Sommigen beweren dat deze zaken bedoeld zijn om Rusland's vooruitgang te tonen en aan te geven dat andere landen hun geheimen proberen te stelen.

Lees ook:

Gisteren · 18:58

Kernwapens: dreigende waarschuwing van Rusland aan de VN

Na 2022 zijn lokale FSB-kantoren begonnen met het behandelen van meer verraadzaken. Ambtenaren in deze kantoren proberen mogelijk promotie te maken of goedkeuring van hun superieuren te verkrijgen. Dit heeft geleid tot meer arrestaties.

Deze vervolgingen zadelen de vrijheid van meningsuiting en wetenschappelijk onderzoek met problemen op. Veel mensen die van verraad werden beschuldigd, voerden slechts hun functies uit, zoals schrijven over het leger of samenwerken met internationale collega's. Nu is er bij iedereen die met buitenlandse partijen werkt angst voor arrestatie.

Deskundigen beweren dat deze acties aangeven dat de FSB denkt dat het regime zwak is. Politieke problemen, zoals de recente oorlog in Oekraïne, versterken dit gevoel. De veiligheidsdiensten geloven mogelijk echt dat het regime in gevaar is, wat hen ertoe brengt strenger op te treden.

De huidige situatie in Rusland vertoont overeenkomsten met de tijd van Stalin. Er zijn geheime rechtszaken en strenge straffen. Dit duidt erop dat Rusland onder leiding van Poetin steeds meer paranoïde en repressief wordt.

In het huidige Rusland is het onduidelijk welke handelingen als verraad worden beschouwd. Dit heeft geleid tot meer gevallen van verraad en spionage, wat het leven van veel mensen beïnvloedt. Deze trend is zorgwekkend voor de staat van vrijheid en recht in het land.