Rutte wordt nieuwe NAVO-leider, Roemeense tegenkandidaat trekt zich terug

AmsterdamMark Rutte wordt de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO. Hongarije heeft inmiddels zijn volledige steun uitgesproken voor Rutte. De Roemeense president Iohannis, de enige andere kandidaat, zal zich volgens ingewijden op korte termijn terugtrekken. Jens Stoltenberg, de huidige secretaris-generaal, bevestigt dat de selectie bijna rond is en noemt Rutte "een sterke kandidaat".

Er is geen formele procedure voor de benoeming, maar alle 32 NAVO-leden moeten akkoord gaan. Landen kunnen wensen hebben in ruil voor hun steun. Rutte heeft snel veel steun verkregen en was vanaf het begin favoriet van de Verenigde Staten. Turkije en Hongarije lagen echter dwars. Rutte bezocht persoonlijk president Erdogan om diens zorgen weg te nemen.

Premier Orbán van Hongarije stelde twee eisen voordat hij instemde met Ruttes kandidatuur:

• De garantie dat Hongarije Oekraïne niet hoeft bij te staan in de oorlog tegen Rusland.
• Een brief van Rutte waarin hij aangeeft dat zijn woorden uit 2021 "pijn hebben gedaan" in Hongarije, zonder excuses aan te bieden.

Stoltenberg gaf de garantie aan Hongarije vorige week. Gisteren voerde Rutte een gesprek met Orbán over de tweede eis. In de brief, gepubliceerd door Orbán op X, erkent Rutte de onvrede in Hongarije vanwege zijn eerdere uitspraken. Rutte stelt verdere eenheid en respect onder de NAVO-leden prioritair. Hij steunt ook de afspraak dat Hongarije Oekraïne niet hoeft bij te staan.

Lees ook:

15 september 2024 · 01:33

NATO-steun voor Oekraïne: gebruik langeafstandswapens tegen Rusland

Roemenië schoof enkele maanden na Ruttes aankondiging de huidige president Iohannis naar voren. Iohannis pleitte voor meer geografische diversiteit in Europese topfuncties. Zijn kandidatuur werd gezien als een signaal voor meer benoemingen naar functionarissen uit Oost- en Centraal-Europa, zeker gezien de Russische dreiging.

De Slowaakse president sprak vanochtend steun uit voor Rutte. Slowakije wil in ruil dat Rutte zich inzet voor het versterken van de Slowaakse luchtverdediging. Slowakije heeft momenteel geen luchtverdedigingssystemen.

Rutte wordt de vierde Nederlandse secretaris-generaal van de NAVO, na Dirk Stikker, Joseph Luns en Jaap de Hoop Scheffer. De termijn van een secretaris-generaal is vier jaar, met mogelijke herbenoeming. Stoltenbergs termijn werd vier keer verlengd. Hij blijft tot 1 oktober in functie, waarna Rutte het overneemt.

Rutte staat voor grote uitdagingen. De oorlog in Oekraïne, Poetins dreiging richting de NAVO en het op een lijn houden van de 32 lidstaten. Ook een mogelijke herverkiezing van Trump in de VS is een belangrijk aandachtspunt.