Nowe odkrycia: tajemnicze strumienie z czarnych dziur w Centaurusie A dzięki teleskopowi Chandra
WarsawNaukowcy od dawna badają dżety emitowane przez czarne dziury, aby lepiej zrozumieć te ogromne struktury kosmiczne. Najnowsze odkrycia z Uniwersytetu Michigan przynoszą nowe informacje o tych dżetach, korzystając z danych NASA z Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra. Badania te analizują wysokoenergetyczny dżet cząstek z supermasywnej czarnej dziury w centrum Centaurusa A i ukazują nieoczekiwane różnice w porównaniu widoków rentgenowskich i radiowych.
Raport przedstawia kilka kluczowych wyników.
Dynamiczne cechy strumieni rentgenowskich
Zaobserwowane strumienie rentgenowskie wyróżniają się specyficznymi cechami, których nie można dostrzec w falach radiowych. Strumienie te wykazują zmienność prędkości, a niektóre z nich poruszają się z prędkościami relatywistycznymi, zbliżonymi do prędkości światła. Prędkości w strumieniach rentgenowskich różnią się od tych mierzonych w radiowych, co wskazuje na różnorodną dynamikę wewnątrz strumieni. Najszybsze strumienie nie znajdują się najbliżej czarnej dziury, ale w regionie pośrednim.
Chandra, teleskop rentgenowski, umożliwia nam lepsze zrozumienie dżetów w kosmosie, ukazując cechy niewidoczne w innych rodzajach światła. Pokazuje to, że obserwacje w promieniach rentgenowskich różnią się od tych w falach radiowych. Analizując "węzły" lub jasne punkty w tych dżetach, naukowcy odkryli, że ich prędkości znacznie różnią się między promieniami rentgenowskimi a falami radiowymi. Zazwyczaj węzły wydają się poruszać szybciej w obserwacjach rentgenowskich niż w radiowych, co dostarcza nowych informacji na temat zachowania tych dżetów.
Centaurus A to jedna z najbliższych galaktyk, która posiada dżet emitowany przez supermasywną czarną dziurę, co czyni ją idealnym obiektem do obserwacji. Badania wykazały, że fragmenty tego dżetu mogą poruszać się z prędkością dochodzącą aż do 94% prędkości światła, co jest szczególnie widoczne w paśmie rentgenowskim. Podkreśla to złożoność ruchów dżetu i sugeruje obecność istotnych procesów fizycznych prowadzących do tak wysokich prędkości.
To badanie ma istotny wpływ. Wykazuje różnice między obserwacjami rentgenowskimi i radiowymi, podważając obecne teorie na temat zachowania dżetów oraz zachęcając do dalszych badań tych kosmicznych strumieni. Metoda ta może być zastosowana do innych galaktyk w celu odkrycia wspólnych cech dżetów czarnych dziur. Przyszłe badania mogą ulepszyć modele, aby lepiej zrozumieć, jak te dżety wpływają na wzrost galaktyk i większy wszechświat.
Naukowcy wykorzystują nowatorskie metody oraz obszerne dane obserwacyjne, aby zgłębić tajemnice dżetów czarnych dziur. Trwające badania są kluczowe dla lepszego zrozumienia tych potężnych zjawisk kosmicznych.
Badanie jest publikowane tutaj:
http://dx.doi.org/10.3847/1538-4357/ad73a1i jego oficjalne cytowanie - w tym autorzy i czasopismo - to
David Bogensberger, Jon M Miller, Richard Mushotzky, W. N. Brandt, Elias Kammoun, Abderahmen Zoghbi, Ehud Behar. Superluminal Proper Motion in the X-Ray Jet of Centaurus A. The Astrophysical Journal, 2024; 974 (2): 307 DOI: 10.3847/1538-4357/ad73a1Udostępnij ten artykuł