Nieuw onderzoek onthult: middeleeuwse toiletten werpen licht op ziekteverspreiding en migratiepatronen

AmsterdamOnderzoek naar een 500 jaar oud toilet in Brugge, België, biedt nieuwe inzichten in de verspreiding van ziekten en menselijke migratie in de middeleeuwen. Wetenschappers ontdekten darmparasieten, zoals die schistosomiasis veroorzaken, in de toiletresten. Dit levert nieuwe gegevens op over ziektetransmissie langs handelsroutes en reizen van mensen in het verleden. De studie, onder leiding van Marissa Ledger van het Ancient DNA Centre aan de McMaster Universiteit, biedt een van de vroegste bewijzen van schistosomiasis buiten het gebruikelijke Afrikaanse verspreidingsgebied.

Belangrijke inzichten uit dit onderzoek benadrukken:

Een 15e-eeuws schistosomiasis-ei is ontdekt in België, ver verwijderd van zijn Afrikaanse oorsprong. Mogelijke verbanden tussen Spaanse handelaren in Brugge en de verspreiding van parasieten en goederen worden onderzocht. De rol van middeleeuwse handelsnetwerken bij de verspreiding van ziekten is daarbij cruciaal.

Brugge was een belangrijk internationaal centrum vol handel en mensen van diverse achtergronden. Door de levendige economie kwamen hier allerlei personen, goederen en ziekten samen. In een latrine van een huis dat door Castiliaanse handelaren werd gebruikt, werd een parasiet ontdekt, wat de verbinding illustreert tussen Europese, Afrikaanse en mogelijk Aziatische handels- en migratieroutes. Handelaren brachten niet alleen goederen zoals goud, ivoor en specerijen, maar verspreidden ook ziekten, waardoor verre regio's met elkaar werden verbonden.

Lees ook:

Vandaag · 00:52

Oude klanken duiken op in de stilte van middeleeuws Schotland: muzikale ontdekking herleeft

Het onderzoek toont aan dat het leven in de middeleeuwen complex was, vooral op het gebied van gezondheid en hygiëne. De vondst van een buitenlandse parasiet in Brugge suggereert dat internationale handel in die tijd ziektes verspreidde. Dit is vergelijkbaar met hoe mondiale verbindingen vandaag de dag de verspreiding van ziektes beïnvloeden.

Het team van Ledger wil de DNA-structuur van de oude parasiet uitgebreider onderzoeken. Dit kan inzicht bieden in hoe de parasiet in de loop der tijd is geëvolueerd en verduidelijken hoe de huidige varianten zijn ontstaan. Door te leren hoe ziekten zich in het verleden verspreidden, kunnen we hedendaagse gezondheidsuitdagingen beter aanpakken. Het is essentieel om uitbraken uit het verleden te bestuderen om ons goed voor te bereiden op en om te gaan met ziekten in het heden en de toekomst.

De resultaten onthullen hoe mensen zich verplaatsten en goederen verhandelden in de middeleeuwen, wat nieuwe inzichten biedt in de studie van oude ziektes. Ze laten zien dat mensen toen al verbonden waren, wat samenlevingen hielp groeien maar ook ziekten verspreidde. Deze relatie tussen mobiliteit en gezondheid heeft nog steeds een impact op samenlevingen wereldwijd.